Nie tak dawno polski internet obiegło zdjęcie Adama Małysza pozującego na tle małych rekinków nad wodą u wybrzeży Malediwów, gdzie wypoczywał z rodziną. Zdjęcie istotnie przykuwa wzrok, zaś dźwięk słowa Malediwy przywołuje na myśl widok rajskich egzotycznych wysp, choć akurat ja, jako zadeklarowany naturysta, na muzułmańskich Malediwach raczej bym nie wypoczął.
W naszym kraju Malediwy kojarzą się jedynie z turystyką, i to dla tych trochę zamożniejszych klientów, zaś osobom dorastającym w latach 80. XX w. z barwnymi seriami znaczków pocztowych. Skojarzenia z muzyką brak. Najwyższa pora wypełnić tę białą plamę.
Najstarszym malediwskim gatunkiem muzycznym jest boduberu (divehi: ބޮޑުބެރު). Muzykę tę, nierozerwalną z tańcem, sprowadzili w XI wieku na wyspy żeglarze z Oceanu Indyjskiego. Tradycyjne grupy wykonujące dziś boduberu liczą ok. 20 osób, wśród których jest trzech perkusistów i wokalista. Bębny, na których wybija się rytm nazywają się, a jakżeby inaczej, bodu beru. Bębniarzom towarzyszy osoba grająca na onugadu, bambusowym odpowiedniku indonezyjskiego gamalana.
Poniżej zamieszczam jeden z utworów w stylu boduberu „Majeedhee Bingaa” w wykonaniu zespołu Folhyemaa.
Jeszcze więcej osób potrzebnych jest do wykonywania przybyłej na wyspy wraz z Arabami w XVII w. muzyki thaara. Ten gatunek ma wyraźny wydźwięk religijny i jest wykonywany jedynie przez mężczyzn, którzy siedzą w dwóch rzędach naprzeciwko siebie. Oczywiście nie siedzą nieruchomo, o czym można się przekonać np. TUTAJ.
Rządzący Malediwami na początku XX w sułtan Mohammad Shamsuddin III zmodyfikował nieco thaarę, m.in. zmniejszając ilość osób biorących udział w performingu. Ta nowoczesna thaara nosi nazwę langiri. Poniżej fragment langiri w wykonaniu lokalnego zespołu z wyspy Fulidhoo na atolu Vaavu.
Żeńskim odpowiednikiem langiri jest taniec maafathi neshun. To że można go wykonywać do jakiejkolwiek muzyki pokazały dziewczęta z wyspy Thoddoo na atolu Ari tańcząc maafathi neshud w rytm… „Lambady” zespołu KAOMA. Można to zobaczyć TUTAJ
Również z XVII w. pochodzi specjalna pieśń nazywająca się „Gaa Odi Lava”. Pierwszymi, którzy ją wykonywali po skończonej pracy byli budowniczowie wałów obronnych wokół stolicy Malediwów, miasta Malé. Działo się to za panowania sułtana Mohammada Imaduddina (1620-1648).
Cały utwór trwa prawie 23 minuty. Poniżej fragment pieśni nagrany w 1977 r. przez Szwajcara Bernarda Alphonsa Koechlina na wyspie Kaashidhoo w atolu Kaafu. Tu także występują bębny – stały element muzyki tradycyjnej malediwskiej.
W latach 60. i 70. XX w. na Malediwach królowały piosenki z filmów bollywoodzkich, najpierw za sprawą państwowej rozgłośni radiowej Voice of Maldives (Dhivehi Raajjeyge Adu), która na swej antenie puszczała właśnie północnoindyjską muzykę filmową, a potem swoje zrobiła telewizja i emitowane przez nią produkcje bolly. W odróżnieniu np. od mieszkańców Sri Lanki Malediwczycy nie naśladowali bollywoodzkiego stylu śpiewania, natomiast z pewnością kultura muzyczna północnych Indii odcisnęła piętno na miejscowej odmianie tzw. bulbul music. To gatunek wykorzystujący bulbul tarang, czyli poziomy akordeon. Poniżej jeden z najsłynniejszych malediwskich artystów bulbul music Naifaru Dhohokko w utworze „Eydhey Nama Loabi”.
Od wielu lat co roku na Malediwach odbywa się Festiwal Muzyki Religijnej Maulūdu. Gromadzi on sporą publiczność. Jak zwykle, gdy mamy do czynienia z muzyką poświęconą Bogu, bez względu na to, czy jest to gospel, indyjski bhajan czy muzyka suficka, nazwiska wykonawców schodzą na dalszy plan. Nie inaczej jest w przypadku Maulūdu. Wokaliści i wokalistki wykonujący madahę, bo tak nazywają malediwskie pieśni religijne, z reguły nie są znani na całym archipelagu.
Poniżej zamieszczam nagranie „Asalath Alah Nabi” w wykonaniu piosenkarki o imieniu Noor.
Malediwska muzyka popularna na dobre zaczęła rozwijać się pod koniec lat 70. XX w. Jednym z pierwszych wielkich gwiazdorów był Hussein Shihab, który obecnie jest ministrem kultury i sztuki Malediwów w gabinecie prezydenta Ibrahima Mohammada Soliha (w kraju panuje ustrój prezydencki). Poniżej przebój Shihaba z 1978 r. pt. „Dhen La La La”. Towarzyszy mu zespół Olympians, w składzie: Adam Shafaoo (gitara), Bongo Naseer (perkusja), Gini Dhonbe (gitara basowa), Abdulhannan Musa Didi (keyboard) oraz Gambiya Mohammad Rashid (gitara prowadząca).
Zero Degree Atoll to założona w 1987 r. grupa, która od lat jest najpopularniejszym zespołem muzycznym na Malediwach. Trio w składzie Nasheed, Mohoj i Ahmad gra pop, rock, a czasem nawet blues, ale wszystko w miejscowej otoczce muzycznej. Wychodzi to naprawdę ciekawie, o czym można się przekonać słuchając zamieszczonej poniżej ballady „Envaguvee”.
Nieco wcześniej niż Zero Degree Atoll powstał również trzyosobowy zespół The Trio Band, czasami nazywany po prostu Trio. Ale, w odróżnieniu od poprzedników, ta kapela, prowadzona przez frontmana Musę Shifaoo, miała właściwie jeden wielki przebój, piosenkę „Chaaley”, którą zresztą zamieszczam poniżej.
Unoosha (ur. jako Mariyam Unoosha – 06.10.1985 r. – Malé, Malediwy) jest obecnie najbardziej znaną malediwską wokalistką, mającą na koncie nagranych kilka płyt, ponad 100 utworów, a także występy w filmach bollywoodzkich (m.in. w drugiej części znanego i u nas filmu „Jism”) oraz prowadzenie telewizyjnego show dla dzieci. To właśnie Unoosha śpiewała na prywatnej ceremonii w 2009 r. dla Mariah Carey i jej świeżo upieczonego męża Nicka Cannona celebrujących na Malediwach wspólny związek (ślub wzięli na Bahamach pół roku wcześniej). Poniżej zamieszczam jeden z utworów pierwszej damy malediwskiej piosenki, ale zaręczam że ze względu na nieprzeciętną urodę artystki warto zobaczyć także jej nagrania video.
Młodsza od Unooshy o 12 lat Laisha Junaid (ur. 26.10.1997 r. – Malé, Malediwy) jest zwyciężczynią pierwszej serii malediwskiego „Idola”. Dodać należy, że to właśnie Unoosha była jedną z jurorek tego programu. Laisha Junaid zdaje sobie sprawę, że bycie piosenkarką to ciężki i niepewny kawałek chleba, dlatego przede wszystkim chce skończyć studia medyczne. Nie wiadomo, jak z jej zdolnościami lekarskimi, ale to, że potrafi śpiewać pokazała choćby w poniższym utworze „Hoadheytho Manzileh”.
Nothnegal to malediwski zespół wykonujący death metal. Grupa została założona w 2006 r., a jej obecny skład tworzą wokaliści Affan i Fufu, gitarzysta Hilari, grający na keyboardzie Marco Sneck, basista Battery oraz amerykański perkusista Kevin Talley. Nothnegal ma na koncie kilka nagród, a za sobą udane tourneé po krajach azjatyckich (Indie, Sri Lanka, Indonezja, Zjednoczone Emiraty Arabskie).
Poniżej zamieszczam utwór „Armageddon” pochodzący z wydanej przez zespół w 2012 r. debiutanckiej płyty „Decadence”.
