Nominowana do Nagrody Angelus litewska autorka powraca w olśniewającej powieści o barokowym świecie

Im dalej w przeszłość, tym bardziej historia staje się własnością ponadnarodową. Kristina Sabaliauskaitė należy do najmocniejszych i najbardziej wyrazistych głosów powieści historycznej w Europie. Olga Tokarczuk

Sabaliauskaite_SilvaRerum-II_mAnno Domini 1707. Ze zrujnowanej twierdzy Radziwiłłów w Birżach rotmistrz Jan Izydor Narwojsz śle czułe listy do Milkont. W starym rodowym dworze pośrodku pradawnej kniei Anna Katarzyna schroniła się przed wojenną zawieruchą. Będzie musiała stawić czoła klęsce nieurodzaju, wielkiemu głodowi, szwedzkim dezerterom i własnym zgubnym namiętnościom.

Barokowe Wilno leczy rany po przejściu wojsk szwedzkich, pożarze, gwałtach i plądrowaniu żołdaków Karola XII. Do wrót miasta puka czarna śmierć… I nawet czcigodny Aaron Gordon, były medyk królewski, okaże się bezsilny wobec potęgi Morowej Dziewicy i jej upiornej danse macabre.

Trupy piętrzą się na ulicach, a smród palonych ciał jest nie do zniesienia. W tym piekle staruszka Urszula z Narwojszów Birontowa zmaga się nie tylko z bolesnymi wspomnieniami. Walczy też ze śmiercią na wielu frontach, także rodzinnym – rodowi Narwojszów grozi bowiem wygaśnięcie.

Czy Urszula wygra pojedynek ze śmiercią? Czy Narwojszowie przetrwają wojnę i dżumę? Dlaczego to, co najbardziej istotne nigdy nie znalazło miejsca na stronach ich rodzinnej sylwy? Kto kieruje tym światem, który wyszedł z kolein? Niepojęta wola Boża czy zwykły przypadek?

Ta barwna opowieść o dziejach szlacheckiej rodziny z Litwy jest też urzekającą wedutą Wilna, miasta wielu kultur, języków i tradycji oraz niezwykle sugestywnym, odmalowanym z imponującym znawstwem tematu obrazem epoki, w której tylko krok dzieli grzech od świętości, a wszechobecne odczucie „marności nad marnościami” nie przeszkadza ludziom oddawać się cielesnym żądzom, zabijać, kraść i wyciskać życie jak dojrzałą, tryskającą sokiem brzoskwinię. Tło wielkiej tragedii nie przesłania jednak piękna i triumfu ludzkiej duszy.

Fragmenty recenzji Silva rerum

– W znanym już z pierwszego tomu „Silva rerum” znakomitym stylu Kristina Sabaliauskaite opowiada historię dawnej Litwy i pochodzącej ze Żmudzi rodziny Narwojszów. Skomplikowane ludzkie losy splatają się tu z opowieścią o zapomnianych przez wielu wydarzeniach i o pięknie Wilna, miasta, na które spadło wiele plag, ale które przetrwało, by do dziś być jednym z najpiękniejszych miejsc w tej części świata. Proszę się zaczytać! Michał Nogaś, „Gazeta Wyborcza” / Radio Książki

– Kristina Sabaliauskaitė znalazła świetną niszę. Pisarz wyrafinowany, pisarz intelektualista, niepowtarzający banałów, lecz potrafiący powiedzieć coś głębszego o ambiwalencji i napięciach współczesnego człowieka, jego traumach, dylematach moralnych i politycznych, jest wciąż nader rzadkim zjawiskiem w litewskiej literaturze. prof. Leonidas Donskis

– W tej książce jest cały barok. dr Irena Vaisvilaitė

– Pytacie o książkę-wydarzenie? Dla mnie takim wydarzeniem była Kristina Sabaliauskaitė, prawdziwy literacki Mozart. Giedrė Kazlauskaitė

– Kristina Sabaliauskaite doskonale łączy wiedzę historyczną z umiejętnością barwnego opowiadania i tworzenia wyrazistych bohaterów. Malwina Wapińska, „Dziennik Gazeta Prawna”

– Rzeczpospolita Obojga Narodów jest w polskiej literaturze pięknej ostatnich lat zupełnie nieobecna. Tę ogromną lukę wypełnia – i to w znakomitym stylu – Litwinka Kristina Sabaliauskaitė. (…) Jej powieść oferuje czytelnikowi wszystko, czego ten oczekuje od porządnej sagi historycznej: głębię detalu, wnikliwą znajomość obyczajów i epoki, a przede wszystkim żywych, wielowymiarowych protagonistów, którym aż chce się kibicować. Krzysztof Cieślik, „Rzeczpospolita”

– Awanturniczo-przygodowa powieść o XVII i XVIII wieku snuje się tak, że chcemy słuchać dalej o losach dzieci i wnuków szlacheckiej rodziny. Łukasz Modelski „Twój Styl”

Kristina Sabaliauskaite_2014_fot. Rokas DarulisKristina Sabaliauskaitė – doktor historii sztuki, dziennikarka. Debiutowała w 2008 r. powieścią historyczną Silva rerum. Utwór stał się na Litwie prawdziwym wydarzeniem literackim. Doceniony przez krytyków i badaczy historii kultury, czytelników urzekł obrazowością i bogactwem języka, jakim autorka opowiada o atmosferze i autentycznych wydarzeniach z XVII wieku (lata 1659-1667). Zręczne pióro publicystki, oko historyka sztuki wyczulone na piękno i detal, uwaga humanistki skierowana na duchową historię epoki – oto elementy składowe rozpoznawalnego stylu pisarki, gwarantujące przyjemność wielowarstwowej lektury.

Powieść Silva rerum została w 2008 r. wyróżniona prestiżową Nagrodą im. Liudasa Dovydenasa (2015), a w 2009 r. czytelnicy przyznali jej tytuł Litewskiej Książki Roku, krytycy zaś oficjalnie uznali ją za jedną z najlepiej zapamiętanych książek dekady. Polski przekład pierwszej części cyklu znalazł się w finale Nagrody Literackiej Europy Środkowej Angelus. W 2015 roku Kristina Sabaliauskaitė została Kobietą Roku na Litwie. Otrzymała także zaszczytną nagrodę św. Krzysztofa od miasta Wilna.

Cykl doczekał się 45 wydań, a sprzedaż w niespełna trzymilionowej Liwie sięgnęła 250 000 egz.

Dodaj komentarz