Gdy w połowie września 2018 r. na warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur zawitała zachodnioafrykańska formacja Orchestra Baobab w jej składzie nie było już jednego z pierwszych członków grupy, Senegalczyka Thione Secka, zwanego Ballago. Seck opuścił Orkiestrę w 1979 r. Miał wtedy 24 lata, co jak na artystę z Afryki jest wiekiem wręcz niemowlęcym. Solowa kariera Ballago pokazała jednak, że brak wsparcia kolegów z zespołu i młody wiek nie przeszkodziły Seckowi w osiągnięciu sukcesu i zdobyciu uznania fanów w Afryce i poza nią.
Thione Seck przyszedł na świat w marcu 1955 r. w Dakarze, w rodzinie griotów z dominującej w Senegalu grupy etnicznej Wolof. Jego pradziadek był griotem na dworze władcy Królestwa Kajoru, którego imię brzmiało Lat Joor Ngoone Latiir Joop (1842-1886). Nastoletni Thione, nazywany od dzieciństwa Ballago, wstąpił do zespołu Star Band, jednej z pierwszych grup senegalskich, jakie osiągnęły sukces. Grał tam na perkusji. W połowie lat 70. XX w. kilkoro młodszych członków Star Bandu, w tym Thione Seck, przeszło dopiero co założonej grupy Orchestra Baobab.
Ballago nagrał z Orkiestrą 10 płyt, a ostatnia z nich, wysoko oceniana przez krytyków „Mohamadou Bamba”, ukazała się na rynku wtedy, gdy już go w formacji nie było.
W 1980 r. 25-letni Thione Seck wydał swoją pierwszą solowa płytę – „Chauffeur Bi”. Zawarta na niej muzyka mocno nawiązywała do tradycji Wolofów, a takie piosenki jak „Blain Djigueul” czy „Diouli” często puszczano w radiu. Należy przy tym pamiętać, że co prawda Ballago nie występował już w grupie Orchestra Baobab, ale dalej działał dwutorowo, bo wraz ze swoim bratem, Mapendą Seckiem, w 1974 r. powołał do życia duet Raam Daan (w języku wolof: osiągając cel). Z czasem Raam Daan stanie się jedną z wiodących grup w muzyce mbalax. Seck tak charakteryzował Raam Daan: „Muzyka mbalax, która prezentujemy jest czysta i potężna”.
Kolejne dwie płyty Secka, „Ballaago” (1983) oraz „Jongoma” (1984) potwierdziły jego klasę.
W czerwcu 1987 r. Ballago wyruszył z Mapendą na swoje pierwsze europejskie tournée, po którym wydał płytę „Le Pouvoir d’un Cœur Pur” („Siła czystego serca”), uważaną za jego najlepszą w karierze. Rok później Thione Seck spotkał na swej drodze iworyjskiego producenta mieszkającego w Senegalu, Ibrahimę Syllę, założyciela jednej z najbardziej znaczących wytwórni płytowych w Afryce – Syllart. Panowie szybko doszli do porozumienia w kwestii zmiany wytwórni płytowej przez Ballago. Najpierw podsumowano dotychczasowe dokonania Thione Secka, wydając płytę z największymi przebojami, a potem pojawił się nowy krążek zatytułowany „Yow”, czyli „Jowisz”.
Kolejne lata usadowiły Ballago w gronie najpopularniejszych artystów mbalax, choć znany i ceniony był głównie w rodzimym Senegalu. To jednak nie była gwiazda formatu Youssou N’Doura czy Baby Maala. Niemniej takie płyty jak: „Papa” (1991), „Daaly” (1996) czy „Favori” (2000) na trwałe zapisały się w annałach muzyki zachodnioafrykańskiej.
Wydana w 2005 r. płyta „Orientation: Egypt – India – Senegal” została nominowana do prestiżowej nagrody BBC Radio 3 Album Roku World Music. Ballago eksperymentował na niej z muzyką arabską i indyjską. Działo się to w rok po wydaniu kontrowersyjnie przyjętego w Senegalu albumu Youssou N’Doura pt. „Egypt”, który to zdobył Nagrodę Grammy w kategorii Najlepszy Album World Music. „Orientation” nagrywano z ponad 40 muzykami z krajów arabskich i Indii, zaś inspiracją do jego powstania było wg Secka m.in. jego fascynacja kinem bollywoodzkim.
Ballago nie zapominał także o byłych kolegach z Orchestra Baobab. Po śmierci jednego z założycieli grupy, wokalisty Laye M’Boupa, nagrał płytę o takim samym tytule jak nazwisko przyjaciela, przekazując zyski ze sprzedaży dla jego rodziny.
Niestety, ostatnie lata nie były zbyt szczęśliwe dla Secka. W maju 2015 r. aresztowano go w związku ze znalezieniem w jego domu ogromnej ilości fałszywych pieniędzy (mówiło się nawet o 50 milionach euro!). Sam Ballago twierdził, że jest niewinny i padł ofiarą gambijskich oszustów, którzy zapłacili mu fałszywymi pieniędzmi za serię ponad 100 koncertów w Europie. Sąd w Dakarze nie do końca uwierzył w słowa artysty i skazał go na 3 lata pozbawienia wolności.
Thione Seck nie otrząsnął się już z tych traumatycznych wydarzeń i nie wydał nic nowego. Zmarł w Dakarze 13 marca tego roku, 2 dni po swoich 66. urodzinach. Tym samym odszedł od nas jeden z największych artystów mbalax.
Poniżej prezentuję nastrojowy utwór „Daaly”, z płyty Thione Secka pod tym samym tytułem z 1997 r.
Thione Seck
pseudonim: Ballago
Ur. 12.03.1955 r. – Dakar, Senegal Francuski (obecnie Senegal).
Zm. 14.03.2021 r. – Dakar, Senegal.
Żona: Kine Diouf (do 14.03.2021, jego śmierć), 3 dzieci: córka Bintou i 2 synów: Seydina Alioune oraz Wally Ballago.
Wybrane płyty: „Chauffeur Bi” (1980), „Jongoma” (1984), „Le Pouvoir d’un Cœur Pur” (1987), „Yow” (1990), „Orientation: Egypt – India – Senegal” (2006).
Ważniejsze utwory: „Blain Djigueul” (1980), „Aïda Soukeu” (1988), „Yow” (1990), „Daaly” (1996), „Let’s Go Senegal” (2002).
Strona na FB: TUTAJ
