Brazylia kojarzy się nam przede wszystkim z piłką nożną i sambą. I nie ma sensu z tym dyskutować. Ale sama samba dzieli się na wiele podgatunków. Samba canção jest nieco podobna do argentyńskiego tanga i kubańskiego bolera; samba gafeira odzwierciedlała rytm brazylijskiej ulicy; zaś bossa nova to połączenie samby i jazzu.
Jednym z podgatunków narodowej muzyki Brazylii jest też pagode, czyli miks samby z muzyką afrobrazylijską, a za prekursorkę tego stylu uważa się Elizabeth Santos Leal de Carvalho, znaną powszechnie jako Beth Carvalho.
Beth Carvalho to carioca, czyli rdzenna mieszkanka Rio de Janeiro. Jej ojciec, João Francisco Leal de Carvalho, był prawnikiem, ale i wielkim fanem samby. Matka widziałaby córkę jako primabalerinę. Młodziutka Elizabeth ćwiczyła grę na gitarze i cavaquinho, czyli instrumencie strunowym podobnym z wyglądu do gitary, zaś z dźwięku do hawajskiego ukulele. W wieku 19 lat panna Carvalho wygrała telewizyjny konkurs piosenki bossa novy pt. „Música nossa”. Potem była główna nagroda podczas III Festival Internacional da Canção w Maracanãzinho i wydanie pierwszej płyty „Andança”, która odniosła sukces. Początkowo Beth Carvalho wykonywała bossa novę i klasyczną sambę (szkoła samby, z której wyszła i której wierna jest po dziś dzień to Grêmio Recreativo Escola de Samba Mangueira). Punktem zwrotnym jej kariery był z pewnością rok 1978 i nagranie płyty „De Pé No Chão”, którą dziś uważa się za pierwszy album z muzyką pagode. To właśnie z tego krążka pochodzi utwór „Vou Festejar” („Będę świętować”), który zamieszczam na dole wpisu.
Rok później parkiety brazylijskie podbił kawałek „Coisinha do Pai”, najbardziej rozpoznawalna piosenka Beth Carvalho. Lata 80. i 90. XX w. były pasmem wielkich sukcesów piosenkarki. Przy czym Carvalho nie ograniczała się do muzyki i tańca. Powszechnie znana jest jej pomoc biednym Brazylijczykom oraz rdzennym mieszkańcom kraju. Artystka, socjalistka z przekonania, wyrażała publiczne poparcie dla Fidela Castro, Huga Cháveza i socjalistycznego gubernatora stanu Rio de Janeiro, Leonela Brizoli. W 1989 r. weszła w skład grupy artystów, którzy nagrali utwór „Lula Lá” wspierający w kampanii prezydenckiej kandydata Partii Pracy Luiza Inácia Lulę da Silvę.
Aktywność piosenkarki przerwało szwankujące zdrowie. Beth Carvalho od 2010 r. cierpi na osteoartozę, czyli chorobę zwyrodnieniową stawów, i porusza się za pomocą specjalnego wózka elektrycznego.
Beth Carvalho uważa się za jedną z większych modernizatorek samby. Zalicza się ją, wraz z Astrud Gilberto, Bebel Gilberto, Gal Costą, Elis Reginą, Margareth Menezes i Ivete Sangalo do najwybitniejszych brazylijskich piosenkarek wszech czasów. I tego nikt pani Carvalho nie odbierze.
No dobrze, a co ze wspomnianym na początku futbolem? Proszę bardzo – Beth Carvalho, jak niemal każdy obywatel Brazylii, kibicuje ukochanemu klubowi piłkarskiemu. W przypadku pani Carvalho jest nim drużyna Botafogo Rio de Janeiro. Natomiast wielkim fanem muzyki pagode jest Ronaldo de Assis Moreira, czyli słynny piłkarz Ronaldinho.
Beth Carvalho
Całe nazwisko: Elizabeth Santos Leal de Carvalho
Ur. 05.05.1946 r. – Rio de Janeiro, Brazylia.
Wybrane płyty: „Andança” (1968), „De Pé No Chão” (1978), „Beth Carvalho no Pagode” (1979), „Saudades da Guanabara” (1989), „Beth Carvalho Canta o Samba de São Paulo” (1993).
Ważniejsze utwory: „Andança” (1968), „Vou Festejar” (1978), „Coisinha do Pai” (1979), „Firme e Forte” (1983), „Carioca da Gema” (1998).
Strona internetowa: bethcarvalho.com
