ch 1Arabska wiosna, zwana także Arabskim przebudzeniem, która w latach 2010-2013 zmiotła ze stołków takich satrapów jak Zin al-Abidin bin Ali (Tunezja), Mu’ammar al-Kadafi (Libia), Hosni Mubarak (Egipt) czy Ali Abdullah Salah (Jemen), dotarła także do Algierii. Jednak masowe protesty nie doprowadziły do istotnych roszad w rządzie, prezydent Abdulaziz Bouteflika pozostał na stanowisku (prawie dwa lata temu został wybrany na 4. kadencję otrzymując ponad 80% głosów, w co wielu bezstronnych obserwatorów nie było w stanie uwierzyć). Ergo, w Algierii obyło się bez większych zmian. Rządy kolejnych satrapów + silne ruchy fundamentalistów islamskich – tak jest tam od dawna, tak było i w połowie lat 80. XX w., gdy na muzycznej scenie Oranu pojawił się 18-letni chłopak, Hasni Shakroun (wg pisowni francuskiej Chakroun). Już wtedy w miejscu zamieszkania znano go z tego, że nawet jak wracał ze szkoły, zawsze robił to ze śpiewem na ustach. Do tego dochodziły występy na weselach wraz z lokalną grupą Naoui Brothers. Muzyka była sensem jego życia.
Shakroun wzorem wielu algierskich wokalistów dodał sobie przydomek cheb* i pozostawił jedynie imię. W ten sposób stał się Chebem Hasnim.

Już jedno z pierwszych profesjonalnych nagrań młodego Orańczyka stało się prawdziwym hitem. W 1987 r. Cheb Hasni nagrał w duecie z Chebą Zahouanią kawałek zatytułowany „Dirna l’Amour fi Baraka Mranika”, zwany potocznie „al-Baraka” („Chata”). W utworze tym jest mowa o alkoholu i relacjach damsko-męskich, ale w kontekście pozytywnym, niepotępiającym. „al-Baraka” szybko stała się ulubioną piosenką algierskiej młodzieży. Dość powiedzieć, że w samej Algierii sprzedano ponad milion kopii płyty z tym nagraniem. Oczywiście nadal była to Algieria rządów despotów (prezydentem był wówczas pułkownik Shadli Bendjedid) i atakujących wszystkich fundamentalistów ze Zbrojnej Grupy Islamskiej (al-Djama’a al-Islamiyah al-Mousallaha). I właśnie tym ostatnim bardzo nie podobały się teksty Hasniego, jego luźny styl bycia, spożywanie alkoholu i jawne flirty z kobietami (choć w domu czekała żona a później i syn). Należy powiedzieć, że leżący nad Morzem Śródziemnym Oran (po arabsku Ouahran) to jedno z najbardziej europejskich miast Algierii, taka namiastka zachodniej nowoczesności i swobód w zachowaniu. Nic zatem dziwnego, że Hasni czuł się tam w miarę pewnie.
Sława Cheba Hasniego, jako nowej gwiazdy muzyki raï dotarła do Francji, a potem poza Europę. Artysta koncertował w Paryżu, Bostonie, Waszyngtonie, a nawet w Tokio. W swych występach nie omijał także sąsiednich krajów, Tunezji i Maroka, gdzie miał rzeszę fanów. Podczas koncertu w Algierze z okazji rocznicy niepodległości Algierii Hasniego oklaskiwało 150 tys. rozemocjonowanych fanów.

W latach 1987-1994 wydano ponad 100 kaset audio (w Algierii to były czasy jeszcze sprzed płyt CD) z piosenkami Cheba Hasniego. Nawet biorąc pod uwagę to, że na niektórych kasetach piosenki się powtarzały to i tak pracowitość piosenkarza budzi uznanie. Hasni nagrałby zapewne więcej utworów, jednak nie było mu to dane – 29. września 1994 r. został zamordowany przed domem swoich rodziców w Oranie przez członków Zbrojnej Grupy Islamskiej. Miał 26 lat i całą karierę przed sobą.
Cheb Hasni był pierwszym artystą raï, którego zabito w ten sposób. Pierwszym, lecz niestety nie ostatnim. Prawie rok później również w Oranie, przed sklepem muzycznym zamordowano producenta raï Rashida Babę Ahmada. Z kolei w połowie 1998 r. w Tizi Wuzu zginął kabylski wokalista, grający na mandoli (odmiana mandoliny), Lounès Matoub.
Jako ilustrację dzisiejszego wpisu zamieszczam oczywiście utwór „al-Baraka” w wykonaniu Cheba Hasniego i Cheby Zahouanii.

* – o przydomku „cheb” napiszę szerzej za tydzień, przy okazji przedstawiania innego wielkiego artysty algierskiego – Cheba Mamiego.

Cheb Hasni (arab. الشاب حسني)
Prawdziwe nazwisko: Hasni Shakroun
Ur. 01.02.1968 r. – Oran, Algieria.
Zm. 29.09.1994 r. – Oran, Algieria.
Żona: Malika (1987-29.09.1994, jego śmierć), syn Abdullah (ur. 1989).
Wybrane albumy: „Mazal Souvenir Aandi” (1990), „Raï Love” (1990), „Saraha Raha” (1991). „Hidartou Fiya ou Goultou Met” z Chebem Nasro (1991), „Gaa ar-Rdjal Alli Kayan” (1993).
Ważniejsze utwory: „Dirna l’Amour fi Baraka Mranika” z Chebą Zahouanią (1987), „Rah bin Bella as-Saddam” (1990),”Saraha Raha” (1991), „Galbi” z Chebem Nasro (1991), „Qabira la Différence Binaq ou Binha” (1994).
Strona internetowa: www.hasni.info

Dodaj komentarz