Podwójne spojrzenie. „Syrop z piołunu” i „Wilcze echa”

23 listopada o godzinie 18.30 Wydawnictwo Czarne i Kinoteka zapraszają na drugie spotkanie w ramach cyklu „Podwójne spojrzenie. Wydawnictwo Czarne w Kinotece”. W kolejnym literacko-filmowym spojrzeniu zajmiemy się najnowszą książką Pawła Smoleńskiego „Syrop z piołunu. Wygnani w akcji Wisła”. O książce opowie nam jej autor, a po spotkaniu obejrzymy film „Wilcze echa” w reżyserii Aleksandra Ścibor-Rylskiego.

O książce:

Po zmianie granic w Polsce Ludowej zostało siedemset tysięcy Ukraińców. Nie pasowali do nowej wizji państwa, dlatego wiosną 1947 roku władze postanowiły „rozwiązać ostatecznie problem ukraiński”.

Rozpoczęto deportacje, które objęły wszystkich „podejrzanych o ukraińskość”, włączając Łemków i mieszane rodziny polsko-ukraińskie.

Zmasowana akcja trwała trzy miesiące. Niektórzy badacze przyjmują, że zakończyła się na przełomie września i października 1947 roku, ale mniej systematyczne wywózki ciągnęły się jeszcze przez wiele lat. W sumie wywieziono około 140–150 tysięcy osób.

W wielu wsiach w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, na Lubelszczyźnie i Chełmszczyźnie zapadła cisza. Wysiedleni zamieszkali kilkaset kilometrów dalej, w okolicach Olsztyna, Morąga, Giżycka, Węgorzewa, w Zielonogórskiem, na Dolnym Śląsku i Pomorzu Zachodnim. Odtąd towarzyszył im strach, przekazywany z pokolenia na pokolenie.

O autorze:

Paweł Smoleński — reporter, publicysta, od 1989 roku dziennikarz „Gazety Wyborczej”, wcześniej współpracownik pism drugiego obiegu. Napisał m.in.: „Pokolenie kryzysu”, „Gazeta Wyborcza — lustro demokracji”, „Salon patriotów”, „Pochówek dla rezuna”, „Irak. Piekło w raju”, „Izrael już nie frunie”, „Bedzies wisioł za cosik. Godki podhalańskie” (wraz z Bartłomiejem Kurasiem), „Balagan. Alfabet izraelski”, „Oczy zasypane piaskiem”, „Szcze ne wmerła i nie umrze” – wywiad rzekę z Jurijem Andruchowyczem, „Zielone migdały czyli po co światu Kurdowie”, „Wieje szarkijja”. „Beduini z pustyni Negew” oraz „Krzyżyk niespodziany. Czas Goralenvolk” (wraz z Bartłomiejem Kurasiem). Kilkanaście jego reportaży opublikowała paryska „Kultura”. Laureat Nagrody Pojednania Polsko-Ukraińskiego w 2003 roku za książkę „Pochówek dla rezuna” i Nagrody im. Kurta Schorka za teksty poświęcone Irakowi. W 2006 roku otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak za zbiór reportaży „Izrael już nie frunie”. Mieszka w Warszawie.

O filmie:

Rok 1948, małe miasteczko Derenica w Bieszczadach. W ruinach domów koczują nieliczni mieszkańcy. Nad porządkiem w mieście czuwają żołnierze WOP-u. Chorąży Piotr Słotwina (Bruno O’Ya) walczył z bandami partyzantów, ale został zwolniony ze służby za niesubordynację. Przybywając do Derenicy, od razu zauważa anarchię wśród skorumpowanych wojskowych. „Wilcze echa” to jedno z ostatnich reżyserskich dzieł Aleksandra Ścibor-Rylskiego, jednego z najważniejszych polskich scenarzystów.

18:30 – spotkanie z Pawłem Smoleńskim (prowadzenie Rafał Hetman – CzytamRecenzuje.pl)
19:15 – projekcja filmu „Wilcze echa”

WSTĘP WOLNY: bilety do odbioru w kasach Kinoteki i w Księgarni Czarnego.