Świat z niepokojem przygląda się ISIS (Daesh), czyli Państwu Islamskiemu w Iraku i Syrii, mającemu obecnie we władaniu olbrzymie połacie ziem, na których żyli i żyją m.in. Kurdowie – najludniejszy naród na świecie pozbawiony swojego kraju. Pozostawiając sprawy polityki i wojskowości z boku należy powiedzieć, że Kurdowie udzielali się i udzielają nadal na poziomie sportu, kultury czy sztuki w takich krajach jak Irak, Iran, Syria czy Turcja.
W zeszłym roku gościliśmy na Festiwalu Skrzyżowanie Kultur (FSK) najsłynniejszego żyjącego kurdyjskiego piosenkarza, Şivana Perwera. Perwer mieszka w Niemczech i z przyczyn politycznych nie może wrócić do Turcji. Natomiast jego rodaczka, turecka Kurdyjka, Aynur Doğan, choć też czasowo banowana (np. przez Sąd Okręgowy w Diyarbakır), żyje nad Bosforem. Przy okazji należy dodać, że pani Doğan również wystąpiła na FSK, tyle że w 2011 r.
Aynur Doğan przyszła na świat we wschodniej Anatolii, w malutkiej wiosce Çemişgezek, której nazwa pochodzi od urodzonego w tym samym miejscu Jana I Tzimiskesa (925-976), bizantyjskiego cesarza pochodzenia ormiańskiego. W 1992 r. rodzina Doğanów wraz z nastoletnią Aynur zmuszona była do przeniesienia się do Stambułu. Działo się to z powodu kolejnych akcji partyzanckich organizowanych przez Partię Pracujących Kurdystanu (Partiya Karkerên Kurdistanê). Aynur, która od zawsze lubiła śpiewać, skończyła Stambulską Szkołę Muzyczną, w międzyczasie wydając na kasetach audio swój pierwszy album. Na pierwszy krążek z prawdziwego zdarzenia musiała poczekać do 2002 r. Jednak prawdziwym przełomem w karierze kurdyjskiej wokalistki okazał się film Fatiha Akına pt. „Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul”, wyświetlany w polskich kinach pod tytułem „Życie jest muzyką”. Akın przedstawił w swoim pełnometrażowym dokumencie różnorodność muzyki Stambułu, od tureckiego hip-hopu, poprzez folk, electro, rock, kończąc na ciężkich metalowych brzmieniach. W filmie znalazło się także miejsce dla Aynur Doğan i jej piosenki „Ahmedo” z płyty „Keçe Kurdan” („Kurdyjska dziewczyna”). Album zdobył duże uznanie w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Wysp Brytyjskich. Natomiast tytułowy utwór skomponował nie kto inny jak Şivan Perwer.
W 2005 r. Aynur nagrała dwie płyty wspólnie z innymi artystami, odpowiednio: z zespołem electro Kardeş Türküler oraz z wokalistą Zazaki, Mikailem Aslanem.
Znakomicie przyjęty album „Nûpel”, z tego samego roku, tylko potwierdził talent artystki.
W 2010 r. Aynur Doğan uświetniła swym występem ceremonię otwarcia Europejskiej Stolicy Kultury (Avrupa Kültür Başkenti) w Stambule.
Dziś Aynur Doğan, mimo ledwie przekroczonej czterdziestki, jest ikoną muzyki kurdyjskiej. Artystka nie boi się śpiewać w rodzimym języku (choć śpiewa także i po turecku). W wywiadzie udzielonym w 2011 r. PR1 Polskiego Radia Aynur powiedziała twardo: „Jeśli zakażą mi śpiewać publicznie, będę to robić w domu, choćby dla dwóch osób”. Dodała także „Turecka tradycja, a także współczesny nacjonalizm dyskryminują kobiety. Ja staram się dawać moim kurdyjskim rodaczkom przykład, że jeśli uwierzymy w naszą siłę, możemy osiągnąć każdy cel”. Taka jest właśnie keçe Kurdan (kurdyjska dziewczyna) – Aynur Doğan.
Ilustracją muzyczną powyższego wpisu niech będzie utwór „Anadolu” („Anatolia”), pochodzący z najnowszego albumu artystki, zatytułowanego „Ateş Yanmayınca” (jest to de facto reedycja pierwszego LP Aynur, wydanego w pod tym samym tytułem, w formie kasety audio, w 1995 r.).
Aynur Doğan
Ur. 01.03.1975 r. – Çemişgezek, Tunceli il, Turcja.
Wybrane płyty: „Seyir” (2002), „Keçe Kurdan” (2004), „Nûpel” (2005), „Hevra” (2013), „Ateş Yanmayınca” (2016).
Ważniejsze utwory: „Keçe Kurdan” (2004), „Ahmedo” (2004), „Turquoise” z Nederlands Blazers Ensemble, Nevą Özgen, Cemem Yıldızem i Kamranem Incem (2006), „Qumrike” (2008), „Anadolu” (2016).
Strona internetowa: www.aynurdogan.net