Wg oficjalnych danych prym wśród najbiedniejszych krajów świata wiedzie Afryka. Na 10 najbiedniejszych państw naszego globu 8 to kraje afrykańskie. Do tego przeludnione i nękane klęskami żywiołowymi Haiti oraz targany wojnami i konfliktami Afganistan.
No właśnie, Afganistan. Wydawałoby się, że w takim rejonie świata, gdzie bieda aż piszczy a religijnych frustratów jest więcej niż studni z wodą zdatną do picia, trudno o muzykę. Wiadomo, za czasów talibanu nie było mowy o śpiewie, ale przed talibami Afgańczycy mieli wielu piosenkarzy, i co najważniejsze piosenkarek, którzy zdobyli rozgłos nie tylko w kraju, ale i w sąsiednim Pakistanie, w Indiach, nad Zatoką Perską czy nawet w Europie i Stanach Zjednoczonych. Jednym z takich gwiazdorów jest bez wątpienia Farhad Nashir, znany powszechnie jako Farhad Darya.
To Pasztun, wnuk samego Sher Khana Nashira, w latach 30. XX w. władcy położonego na północy Afganistanu regionu Kunduz. Farhad urodził się już w Kabulu. W czasie studiów na Uniwersytecie Kabulskim (Da Kabul Pohantun) młody Pasztun założył grupę muzyczną Goroh-e Baran (z dari: Deszczowy Zespół), w której występował także inny późniejszy wielki artysta afgański, Asad Badie. Jednocześnie Darya używając pseudonimu Abr (Chmura) komponował muzykę dla innych wykonawców. Farhad rzucił studia i poświęcił się nauce klasycznej muzyki afgańskiej oraz indyjskiej. Oczywiście cały czas wydawał albumy (w postaci kaset audio) sygnowane swoim pseudonimem scenicznym.
Potem na Afganistan najechały wojska radzieckie, rozpoczęła się wojna domowa, w zasadzie nie zakończona, bo po okresie względnego spokoju krajem zawładnęli talibowie. Ale Farhad Darya od dawna był już wtedy poza granicami Afganistanu. W 1990 r. wyjechał do Niemiec. Następnie krótki czas mieszkał w Pradze, potem w Paryżu, by w 1995 r. osiąść wreszcie w Północnej Wirginii w Stanach Zjednoczonych. Tam do dziś mieszka ze swoją poznaną w Paryżu afgańską żoną i urodzonym 22 lata temu synem. Nie znaczy to jednak by pan Darya nie koncertował na całym świecie, w tym również i w samym Afganistanie. Jego występy wszędzie cieszą się zainteresowaniem, podobnie ma się rzecz ze sprzedażą płyt, których od czasu opuszczenia ojczyzny nagrał już 10, plus ścieżki dźwiękowe do filmów „Foreign Land” (USA, reż. Hafiz Asefi, 1998) oraz „Through Her Eyes” w reżyserii Mithaqa Kazimiego (Indie, 2007).
Właściwie można powiedzieć, że od czasu zabójstwa podczas koncertu Nasrata Parsy (2005 r.) Farhad Darya jest najbardziej znanym afgańskim wokalistą. Śpiewa w rodzimym paszto, ale także w dari (afgańska odmiana perskiego), w hindi, po tadżycku i rzecz jasna w języku angielskim. Nagradzano go nie tylko w samym Afganistanie, ale i Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Indiach (ATN Award przyznawana przez telewizję Ariana) czy nawet w Danii. W 2006 r. artysta został Ambasadorem Dobrej Woli ONZ.
Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur odwiedzali już wykonawcy z Iranu, Pakistanu, Indii, Tadżykistanu czy nawet Jakucji. Może nadeszła pora na piosenkarza z Afganistanu, na wyglądającego z twarzy trochę jak jeden z francuskich muszkieterów Farhada Daryę?
Póki co, na spodzie wpisu przedstawiam tytułowy utwór z płyty „Salaam Afghanistan”, który Farhad Darya nagrał w 2003 r.
Farhad Darya (paszt. هاد دریا)
Prawdziwe nazwisko: Farhad Nashir
Ur. 22.09/1962 r. – Kabul, Afganistan.
Żona: Sultana Emam (od 1993), syn Hejran (ur. 1994).
Wybrane płyty: „Rahe Rafta” (1981), „Mehrbaani” (1989), „Shakar” (1997), „Salaam Afghanistan” (2003), „HA!” (2007).
Ważniejsze utwory: „Yaare Bewafaa” (1980), „Ateschparcha” (1993), „Salaam Afghanistan” (2003), „Salamalek” z Peterem Maffayem (2006), „Dohle Bezan” (2007).
Strona internetowa: www.farhaddarya.info