Zbliża się Dzień Wszystkich Świętych, potocznie zwany Świętem Zmarłych.
Przez ostatni rok opuściło nas wielu artystów world music. Wymieńmy najważniejszych z nich.

Manno Charlemagne (ur. jako Joseph Emmanuel Charlemagne, 14.04.1948 r. – Port-au-Prince, Haiti – zm. 10.12.2017 r. – Miami Beach, Floryda, USA) – haitański piosenkarz folkowy, gitarzysta i polityk. Członek zespołów Les Remarquables (założyciel grupy) oraz Les Trouvères. Doradca prezydenta kraju Bertranda Aristide’a. Poniżej zamieszczam utwór „Zanmi Pre”.

France Gall (ur. jako Isabelle Geneviève Marie Anne Gall, 09.10.1947 r. – Paryż, Francja – 07.01.2018 r. – Neuilly-sur-Seine, Île-de-France, Francja) – francuska piosenkarka. Jedna z najpopularniejszych wokalistek francuskich lat 60. XX w. Popularyzatorka stylu yé-yé. Jako 17-latka wygrała Konkurs Eurowizji. Poniżej tytułowy utwór z wydanej w 1987 r. płyty „Babacar”.

Shammi Akhtar (beng. শাম্মী আখতার, ur. jako Shamima Akhtar, 16.02.1957 r. – Pakistan Wschodni – zm. 16.01.2018 r. – Dhaka, Bangladesz) – banglijska playback singerka. W 2010 uhonorowano ją nagrodą Bangladesh National Film Award dla najlepszej wokalistki playback singers. Poniżej utwór „Ghorer Kache Golap Gache” pochodzący ze ścieżki dźwiękowej do filmu „Ashirbad” z 1986 r., artystce towarzyszy Songira.

Hugh Masekela (pełne nazwisko: Hugh Ramapolo Masekela, ur. 04.04.1939 r. – Witbank, Południowy Transwal, Związek Południowej Afryki – zm. 23.01.2018 r. – Johannesburg, RPA) – południowoafrykański trębacz, kompozytor i wokalista. Najbardziej znany z wykonania z ówczesną żoną, Miriam Makebą, protestsongu „Soweto Blues”. W 2014 r. był jedną z gwiazd Festiwalu Skrzyżowanie Kultur. Poniżej jeden z utworów mistrza Masekeli – „Grazing in the Grass”.

Hwang Byungki (kor. 황병기, ur. 31.05.1936 r. – Seul, Korea Japońska – zm. 31.01.2018 r. – Seul, Korea Południowa) – południowokoreański muzyk i kompozytor. Mistrz gry na 12-strunowej koreańskiej cytrze gayago. Wykonywał głównie tradycyjną muzykę sanjo.

Mowzey Radio (ur. jako Moses Nakintije Ssekibogo, 25.01.1983 r. – Buikwe, Busoga, Uganda – zm. 01.02.2018 r. – Kampala, Uganda) – ugandyjski wokalista. Wraz z Douglasem Mayanją, znanym jako Weasel Manizo, tworzył popularny w środkowej Afryce duet Radio & Weasel. Na początku 2018 r. wokalista z Busogi wdał się w bójkę w lokalu De Bar w mieście Entebbe, w środkowej Ugandzie. Bójka owa doprowadziła do nieodwracalnych zmian w mózgu Mosesa Ssekibogo. Artysta zapadł w śpiączkę, z której się już nie wybudził. W chwili śmierci miał 35 lat. Poniżej kawałek „Juicy” pochodzący ze ścieżki dźwiękowej do nakręconego w 2016 r. przez Mirę Nair filmu „Królowa Katwe.

Rim Banna (arab. ريم بنا, ur. 08.12.1966 r. – Nazaret, Palestyna – 24.03.2018 r. – Nazaret, Palestyna) – palestyńska piosenkarka z Nazaretu. Nagrywała płyty ku pokrzepieniu serc gnębionych przez państwo Izrael Palestyńczyków. Nie ograniczała się do konkretnego gatunku muzycznego, a siłą jej utworów była warstwa słowna. Poniżej nagrany w 2010 r. utwór „Poczekajcie na mnie”.

Sabahudin Kurt (ur. 18.07.1935 r. – Sarajewo, Jugosławia – zm. 30.03.2018 r. – Sarajewo, Bośnia i Hercegowina) – bośniacki wokalista. Jeden z czołowych piosenkarzy w Jugosławii w latach 50. i 60. XX w. Nagrywał wtedy dla legendarnej wytwórni Jugoton. Po rozpadzie Jugosławii znany był głównie ze śpiewania rdzennie bośniackich sevdalinek. Poniżej największy przebój Kurta, utwór o sarajewskich nocach z 1963 r.

Ahmed Janka Nabay (ur. 05.01.1964 r. – Sedu, Prowincja Wschodnia, Sierra Leone – zm. 02.04.2018 r. – Kambia, Prowincja Północna, Sierra Leone) – sierraleoński muzyk i wokalista. Czołowa postać muzyki bubu. Grał na bambusowym flecie oraz innych instrumentach. Założyciel grupy The Bubu Gang. Poniżej największy przebój Ahmeda Janki Nabaya i The Bubu Gang, utwór „Somebody”.

Dona Ivone Lara (ur. jako Yvonne Lara da Costa, 13.04.1921 r. – Rio de Janeiro, Brazylia – zm. 16.04.2018 r. – Rio de Janeiro, Brazylia) – brazylijska wokalistka sambowa. Carioca. Przez wiele lat pracowała jako pielęgniarka w szpitalach psychiatrycznych. Pierwszą płytę wydała w wieku 49 lat. Zmarła 3 dni po swoich 97. urodzinach. Poniżej tytułowy utwór z jej płyty „Sorisso Negro” („Uśmiech Czarnego”) z 1981 r.

Naser Cheshmazar (pers. ناصر چشم‌آذر, ur. 31.12.1950 r. – Ardabil, Persja – zm. 04.05.2018 r. – Teheran, Iran) – irański muzyk, kompozytor i aranżer. Wykonywał muzykę instrumentalną, irański folk, a także śpiewał, ale nie stronił również od włączania do swej twórczości bluesa i jazzu. Poniżej utwór „Didar” pochodzący z wydanej w 2015 r. płyty „Baran-e Eshgh”.

Sinan Sakić (serb. Синан Сакић, ur. 13.10.1956 r. – Loznica, Jugosławia – 01.06.2018 r. – Belgrad, Serbia) – serbski wokalista pochodzenia romskiego. Jeden z czołowych przedstawicieli tzw. turbo-folku, czyli połączenia tradycyjnej muzyki Serbii z zachodnioeuropejskim popem. Zaliczano go do najpopularniejszych wykonawców na Bałkanach. Poniżej zamieszczam tytułowe nagranie z wydanej w 2014 r. płyty „Jedina”.

Ras Kimono (ur. jako Oseloke Augustine Onwubuya, 09.05.1958 r. – Ekeleke Elumelu, Nigeria Brytyjska – zm. 10.06.2018 r. – Lagos, Nigeria) – nigeryjski wokalista reggae. Jego piosenka „Rum-Bar Stylee” (znana także jako „Rhumba Stylee”) pochodząca z debiutanckiego albumu „Under Pressure”, z 1989 r. ,stała się megaprzebojem w Nigerii. Utwór ten zamieszczam poniżej.

Efrén Echeverría (pełne nazwisko: Efrén Canbai Echeverría, ur. 04.03.1932 r. – Lima, Departamento San Pedro, Paragwaj – zm. 19.06.2018 r. – Luque, Departamento Central, Paragwaj) – paragwajski gitarzysta i kompozytor. Pochodził z grupy etnicznej Guarani. Nigdy nie zabiegał o sławę, co wiązało się także z tym, że nie utrwalał swoich utworów w studiach nagrań, stąd niewiele jest dziś płyt artysty. Poniżej utwór pt. „El Sueño de Angelita”.

Geoffrey Oryema (ur. 16.04.1953 r. – Soroti, Uganda Brytyjska – zm. 22.06.2018 r. – Lorient, Bretania, Francja) – ugandyjski muzyk i wokalista. Był jednym z najbardziej znanych na świecie artystów z Ugandy, a dodatkowy rozgłos dała mu współpraca z Peterem Gabrielem i Brianem Eno. Poniżej nagranie „See Me Lakayana” pochodzące z wydanego w 2000 r. albumu pt. „Spirit”.

Xiomara Alfaro (ur. 11.05.1930 r. – Marianao, Kuba – zm. 24.06.2018 r. – Cape Coral, Floryda, USA) – kubańska królowa boler. Dysponowała najwyższym głosem kobiecym, sopranem koloraturowym. Zasłynęła jako najlepsza odtwórczyni kubańskiego klasyka, piosenki „Siboney”. Natomiast poniżej znajduje się inny standard z wyspy jak wulkan gorącej, utwór „El Manisero”, oczywiście w wykonaniu Xiomary.

Anar Nağılbaz (ur. jako Anar Cəbiyev, 28.03.1974 r. – Baku, Azerska SRR, ZSRR – zm. 04.08.2018 r. – Baku, Azerbejdżan) – azerski raper. Uważany jest za ojca hip-hopu w Azerbejdżanie. Poniżej wspólne nagranie Anara z gruzińskim raperem Bediną o tym, czym jest dla nich Kaukaz.

Khaira Arby (ur. 21.09.1959 r. – Timbuktu, Francuska Afryka Zachodnia – zm. 19.08.2018 r. – Bamako, Mali) – malijska wokalistka. Córka Tuarega i matki Songhajki. Śpiewała tradycyjną muzykę Mali z towarzyszeniem bębnów, instrumentów ngoni (rodzaj harfo-lutni) i njarka (małe skrzypeczki) oraz… gitary elektrycznej. Nazywana była „Słowikiem z Timbuktu”. Poniżej utwór pt. „Khaira” pochodzący z wydanej osiem lat temu płyty „Timbuktu Tarab”.

Rachid Taha (arab. شيد طه, ur. 18.09.1958 r. – Saint-Denis-de-Sig, Algieria Francuska – zm. 12.09.2018 r. – Paryż, Francja) – algierski wokalista mieszkający we Francji. Nie był typowym artystą wykonującym muzykę raï, bo nie stronił także od rocka, punku czy muzyki elektronicznej. Poniżej tytułowy utwór z wydanej w 2004 płyty „Tékitoi” śpiewany z Christianem Olivierem.

Buren Bayaer (mong. ᠪᠦᠷᠢᠨ ᠪᠠᠶᠠᠷ, ur. 1960 r. – Hulun Buir, Mongolia Wewnętrzna, Chiny – zm. 19.09.2018 r. – Hulun Buir, Mongolia Wewnętrzna, Chiny) – mongolski piosenkarz, kompozytor i dziennikarz urodzony w Chinach. Popularyzator mongolskiej muzyki etnicznej, śpiewanej jednak często po chińsku. Wraz z żoną prowadził chór dziecięcy Hulunbeier. Adoptował także utalentowanego śpiewającego mongolskiego chłopca Uudama. Poniżej utwór w języku chińskim „Fuqin De Caoyuan Muqin De He” („Preria ojca, rzeka matki”).

Ângela Maria (ur. jako Abelim Maria da Cunha, 13.05.1929 r. – Macaé, Rio de Janeiro, Brazylia – zm. 29.09.2018 r. – São Paulo, Brazylia) – brazylijska piosenkarka i aktorka. Należała do najpopularniejszych wokalistek lat 50. i 60. XX w. w Brazylii. Śpiewała sambę oraz MPB. Zagrała w kilkunastu filmach. Poniżej jeden z jej przebojów, nastrojowy utwór „Mae Maria”.

Charles Aznavour (arm. Շառլ Ազնավուր, ur. jako Shahnour Vaghinag Aznavourian, 22.05.1924 r. – Paryż, Francja – zm. 01.10.2018 r. – Mouriès, Lazurowe Wybrzeże, Francja) – francuski piosenkarz i kompozytor pochodzenia ormiańskiego. Skomponował ok. 1000 piosenek. Nazywano go „francuskim Frankiem Sinatrą”. Poniżej utwór „Emmenez Moi” zaśpiewany w 1968 r. w paryskiej hali Olympia.

Joseph Kamaru (całe nazwisko: Joseph Kamaru Wanjiru, ur. 1939 r. – Kangema, Kenia Brytyjska – zm. 03.10.2018 r. – Nairobi, Kenia) – kenijski muzyk, wokalista i aktywista. Należał do grupy etnicznej Kikuju. Był ikoną muzyki benga, a także czołowym przedstawicielem kenijskiego odłamu gospel. Prezes Kenya Association of Phonographic Industries. Poniżej utwór gospel „Ngiahititie”, który pochodzi z wydanej 4 lata temu płyty „Kungu Maitu Witu”.

Mighty Shadow (ur. jako Winston McGarland Bailey, 04.10.1941 r. – Belmont, Małe Antyle – zm. 23.10.2018 r. – Saint Joseph, Tunapuna-Piarco, Trynidad i Tobago) – trynidadzki artysta calypso. Jeden z najbardziej znanych wokalistów na Trynidadzie. W 2000 r. podczas karnawału na Trynidadzie został wybrany Królem Calypso. Poniżej utwór zatytułowany „Poverty is Hell”.

Hip Hop Pantsula (HHP) (ur. jako Jabulani Tsambo, 14.10.1980 r. – Mafeking, Prowincja Północno-Zachodnia, RPA – zm. 24.10.2018 r. – Johannesburg, RPA) – południowoafrykański rapper. Jeden z przedstawicieli stylu motswako, czyli hip-hopu w języku setswana. W 2007 r. videoklip do jego utworu „Mpitse” został wybrany Najlepszym Teledyskiem MTV Africa. Poniżej prezentuję ten utwór w wersji audio.