Nowa książka o przemianach kultury w Polsce
„Uczestnictwo w kulturze jest kluczową praktyką życia społecznego” – piszą gdańscy socjologowie, Agata Bachórz i Krzysztof Stachura, w swojej najnowszej książce „W poszukiwaniu punktów stycznych”. Publikacja Obserwatorium Kultury, działającego przy Instytucie Kultury Miejskiej, jest krytycznym podsumowanie debaty na temat roli kultury w życiu społecznym.
„W poszukiwaniu punktów stycznych. Rekonstrukcja dyskursu o problemach (nie) uczestnictwa w kulturze” to przegląd raportów z badań i innych publikacji na temat przemian kultury w Polsce. Książka może zainteresować samorządowców, planistów miejskich, pracowników socjalnych, ekonomistów czy osoby z instytucji kultury. Jest też wartościową pozycją dla studentów i wykładowców kierunków społecznych i humanistycznych – ponieważ jak podkreśla Agata Bachórz – syntetyzuje wątki dotyczące nowoczesnych badań nad kulturą rozproszone w wielu miejscach. Jest dobrym punktem wyjścia dla śledzenia współczesnej refleksji nad kulturą.
– Raport bardzo dobrze podsumowuje toczącą się w ostatnich latach w Polsce debatę na temat tego, czym jest kultura, jaką rolę odgrywa w życiu społecznym, jak można ją badać. Wpisuje się także w dyskusję nad naturą kulturowej partycypacji, nad deficytami tego rodzaju praktyk i nad możliwymi wariantami ich badania – czytamy we fragmencie recenzji naukowej Marka Krajewskiego z Uniwersytetu Adama Mickiewicza. – Publikacja należy do tych tekstów, które wypełniając istotą funkcję porządkującą, wykraczają poza proste zadanie systematyzacji i zawierają cenną wartość dodaną – w postaci interpretacji i krytyki oraz propozycji zmiany analizowanej w nich sfery rzeczywistości.
Książka opisuje zmianę sposobu mówienia o kulturze i jej roli w życiu społecznym. Współcześnie od kultury oczekuje się przede wszystkim, aby nie byłą wyłącznie kulturą. Publikacja porusza również problemy uczestnictwa w kulturze, opisując między innymi, bariery uczestnictwa, nowe formy aktywności kulturalnej oraz różne typologie uczestnictwa w kulturze. Autorzy poświęcają uwagę także praktycznym wątkom badań kultury, przydatnym dla pracowników instytucji kultury takim jak: badania odbiorców i komunikacja z publicznością. Część metodologiczna opracowania poświęcona jest badaniom praktyk uczestnictwa w kulturze dając, między innymi, przegląd technik badawczych i akcentując nowe sposoby prowadzenia badań.
Przeanalizowana przez badaczy literatura skupia się na pięciu obszarach tematycznych: tekstach o charakterze teoretycznym dotyczących zachodzących w ostatnim czasie zmian w sposobach definiowania kultury, publikacjach diagnozujących przemiany współczesnej kultury (związanych na przykład z rozwojem nowych mediów), dostępnych raportach z badań socjologicznych na temat uczestnictwa Polaków w kulturze oraz zbliżonych do raportów badawczych publikacjach opisujących stan aktywności kulturalnej w miastach. Do analizy autorzy włączyli ponadto niektóre publikacje instruktażowe czy poradnikowe (np. praktyczne pomoce) dla animatorów i pracowników instytucji kultury.
Geneza książki wiąże się z projektem badawczym Obserwatorium Kultury w Gdańsku: „Punkty styczne: między kulturą a praktyką (nie)uczestnictwa”, w którym poddano analizie nowe formy uczestnictwa w kulturze. Z raportem z badań można zapoznać się na stronie: www.repozytorium.ikm.gda.pl/
Książkę „W poszukiwaniu punktów stycznych. Rekonstrukcja dyskursu o problemach (nie) uczestnictwa w kulturze” można kupić w księgarni Instytutu Kultury Miejskiej w cenie 29 zł. Wersje na czytniki ebooków (epub i mobi) są nieodpłatnie dostępne w repozytorium IKM.
W marcu, w Warszawie, odbędzie się spotkanie promocyjne książki we współpracy z Oddziałem Warszawskim Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Autorzy:
Agata Bachórz: adiunkt w Zakładzie Antropologii Społecznej w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Jej zainteresowania dotyczą m.in. socjologii podróży, relacji międzykulturowych (szczególnie polsko – rosyjskich) oraz antropologii codzienności i postkomunizmu. Autorka książki „Rosja w tekście i doświadczeniu. Analiza współczesnych polskich relacji z podróży.
Krzysztof Stachura: adiunkt w Zakładzie Antropologii Społecznej w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytetu Gdańskiego. Założyciel i Prezes Zarządu Fundacji „Ośrodek Badań i Analiz Społecznych”. Do jego głównych zainteresowań badawczych należą socjologia codzienności, antropologia nowych technologii oraz metodologia badań online.
W poszukiwaniu punktów stycznych. Rekonstrukcja dyskursu o problemach (nie) uczestnictwa w kulturze, Agata Bachórz, Krzysztof Stachura, Gdańsk 2015
Wydawca: Instytut Kultury Miejskiej
