Muslim Magomajew zdjęcie czarno-białe

mm1Gdyby żył to kilka dni temu obchodziłby 75. rocznicę urodzin. Nazywali go Królem piosenki albo Sowieckim Sinatrą. Muslim Magomajew, bo o nim mowa, to ikona muzyczna ZSRR, ktoś, kto był dla radzieckiej muzyki rozrywkowej tym, czym np. Zbigniew Wodecki był dla nas. Dziś w Polsce jego nazwisko jest nieco zapomniane, ale wystarczy puścić sobie utwór, który zamieszczam na dole wpisu – „Czertowo kolieso” (Чертово колесо, „Diabelski młyn”). Pokolenie obecnych 50-, 60- czy 70-latków na pewno kojarzy ten na wskroś radziecki (kompozytor Ormianin, autor słów po części Niemiec, po części Ukrainiec, wokalistka Azer z domieszką krwi adygejskiej) utwór.

Muslim Magomajew (azer. Müslüm Maqomayev) przyszedł na świat w rodzinie artystów. Jego ojciec, Magomet Magomajew (Məhəmməd Maqomayev) był scenografem teatralnym, matka Ajszet (Aişət) aktorką dramatyczną. Natomiast dziadek, również Muslim Magomajew (Müslüm Maqomayev) uważany jest za twórcę współczesnej klasycznej muzyki azerbejdżańskiej.

Choć Magomajew miał pochodzenia kaukaskie (od strony ojca azersko-czeczeńskie, od strony matki adygejskie) sam o sobie mawiał „Azerbejdżan moim ojcem, Rosja moją matką”. Tak naprawdę to mały Muslim nie nacieszył się swoim tatą. Nie miał jeszcze 3 lat, gdy jego ojca zabito w czasie ataku wojsk sowieckich na Berlin, tuż przed końcem II wojny światowej. Po wojnie matka Magomajewa po raz drugi wstąpiła w związek małżeński i urodziła dwójkę dzieci, natomiast przyszłym „Sowieckim Sinatrą” zaopiekowali się dziadkowie od strony ojca. Muslim ukończył muzyczną szkołę średnią w klasie fortepianu i kompozycji przy Uniwersytecie w Baku. Uzdolnionego ucznia przygarnął pod swe profesorskie skrzydła nauczyciel gry na wiolonczeli, Władimir Anszelewicz. Potem była Szkoła Muzyczna im. Asafa Zeynallego (azer. Asəf Zeynallı, 1909-1932, kompozytor azerski zmarły w wieku 23 lat).

Pierwszy publiczny występ Magomajewa odbył się w Żeglarskim Domu Kultury w Baku. Chłopak zaśpiewał tam w tajemnicy przed rodziną, która uważała, że 15 lat to zbyt wcześniej na dawanie koncertów. 4 lata później 19-letni już Muslim wstąpił do Zespołu Pieśni i Tańca Bakijskiego Okręgu Wojskowego. W następnym roku Magomajew zdobył swój pierwszy laur – zgarnął główną nagrodę Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Helsinkach za zaśpiewanie antywojennej piosenki Бухенвальдский набат („Buchenwaldzki alarm”). Niedługo później Muslim Magomajew brawurowo zaśpiewał podczas Festiwalu Sztuki Azerbejdżanu na Kremlu. W latach 1964-1965 przebywał na stażu w słynnej mediolańskiej La Scali. Po powrocie do kraju Magomajew szybko stał się jednym z najbardziej cenionych barytonów w ZSRR. Z „Toscą” Giacoma Pucciniego i „Cyrulikiem sewilskim” Gioacchina Rossiniego zjechał Kraj Rad wzdłuż i wszerz. Występował także we Francji, i również tam bardzo się podobał. Dyrektor paryskiej Olimpii, Bruno Coquatrix, zaproponował Magomajewowi roczny kontrakt. Sam śpiewak byłby skłonny przyjąć propozycję, niestety zgody nie wyraziło Ministerstwo Kultury ZSRR z ministrem Nikołajem Kuzniecowem (1922-1988) na czele.

Nadszedł wreszcie rok 1969 i Międzynarodowy Festiwal Piosenki w Sopocie. Wiele poważnych źródeł, w tym Wikipedia, twierdzi, że Muslim Magomajew wygrał IX. edycję Festiwalu w Sopocie. W rzeczywistości ZSRR nie wystawiło wtedy swojego kandydata, a Magomajew po prostu wystąpił z piosenką Этот день („Ten dzień”) w koncercie finałowym. Wygrał optycznie bardzo podobny do Magomajewa Szwajcar Henri Dès z utworem „Maria Consuelo”. Natomiast prawdą jest, że śpiewak z Baku, który od muzyki poważnej przeszedł do popularnej, został dwukrotnie uhonorowany na Targach MIDEM w Cannes. Było to w latach 1969 i 1970. Za to w latach 1971 i 1973 Magomajewa uhonorowano w kraju tytułami Ludowy Artysta Azerbejdżanu i Ludowy Artysta ZSRR (tytuł ten był najwyższym wyróżnieniem w dziedzinie muzyki oraz sztuk scenicznych w Kraju Rad).

Popularność Muslima Magomajewa była ogromna, i to nie tylko w samym ZSRR, ale i w innych krajach tzw. demokracji ludowej czy nawet przedrewolucyjnym Iranie. Na jego koncerty przychodziły tłumy, a płyty sprzedawały się jak ciepłe bułeczki.

Repertuar Sowieckiego Sinatry obejmował ok. 600 utworów, w skład których wchodziły arie, ballady, pieśni czy zwykłe piosenki). 20 utworów stworzył sam Magomajew.

Muslim Magomajew nie porzucił muzyki poważnej. W latach 1975-1989 był dyrektorem artystycznym Azerbejdżańskiej Orkiestry Estradowo-Symfonicznej.

W 1998 r. Magomajew postanowił zakończyć twórczy etap swojej kariery. Osiadł na stałe w Moskwie (po upadku ZSRR wystąpił o obywatelstwo Federacji Rosyjskiej, choć jego przyjacielem był dyktator Azerbejdżanu Gajdar Alijew) i poświęcił się malarstwu. Czasem dawał koncerty, a ze swoimi fanami porozumiewał się za pomocą strony internetowej. Mimo problemów z sercem sporo palił – bywało i tak, że 3 paczki papierosów dziennie.

Muslim Magomajew zmarł pod koniec października 2008 r. na chorobę niedokrwienną serca. W chwili śmierci miał 66 lat.

O tym, że „Król piosenki” był prawdziwą gwiazdą niech świadczy choćby fakt, że jedna z tzw. małych planet Układu Słonecznego odkryta w 1997 r. została nazwana 4980 Magomaev.

Muslim Magomajew (ang. Muslim Magomayev, azer. Müslüm Maqomayev, ros. Муслим Магомаев)

Muslim Magomajew zdjęcie czarno-białeUr. 17.08.1942 r. – Baku, ZSRR (obecnie Azerbejdżan).
Zm. 25.10.2008 r. – Moskwa, Rosja.

Dwukrotnie żonaty: 1. Ofelia (1960-1961, rozwód), córka Marina (ur. 1960); 2. Tamara Sinjawska (23.11.1974-25.10.2008, jego śmierć).

Wybrane płyty: Поет Муслим Магомаев (1965), Неаполитанские песни (1969), Романсы Чайковского и Рахманинова (1972), Лирика (1974), Мир дому твоему (1979).

Ważniejsze utwory: Бухенвальдский набат (1962), Лолита (1963), Этот день (1969), Темная Ночь (1974), Прощай, Баку (2007).

Strona internetowa: www.magomaev.info

Dodaj komentarz