ma1Czasami człowiek zastanawia się, ile zależy od przypadku. Wg mnie sporo. Ot, choćby przykład sprzed kilkunastu dni. Szperając internetowo wśród używanych płyt kompaktowych oferowanych na najpopularniejszym portalu aukcyjnym w Polsce natrafiłem na CD Turka o niewiele mówiącym mi nazwisku Fecri Ebcioğlu. Ów nieżyjący (zmarł w 1989 r.) Stambulczyk był prawdziwym człowiekiem renesansu. Aranżował utwory muzyczne, pisał do nich teksty, lansował młodych wokalistów, prowadził koncerty, tworzył muzykę filmową etc. Czasami też śpiewał, ale mistrzem w tej dziedzinie zdecydowanie nie był. Płyta, którą zakupiłem, zawiera 18 utworów, będącymi przebojami w Europie w latach 60. i 70. XX w., ale zaśpiewanymi na nowo po turecku, choć nie tylko przez Turków. I tu zaskoczenie, bo w języku Mustafy Kemala Atatürka śpiewają m.in. Belg Luigi, Sefardyjczyk Dario Moreno czy Hiszpan Juanito. A obok nich widnieje nazwisko Marc Aryan. Nazwisko kompletnie nic mi niemówiące. Pierwsze skojarzenie? Jakiś Włoch spod znaku italo disco, który zmienił sobie ksywkę na brzmiącą bardziej po angielsku. Ew. grubokościsty Niemiec w typie Dietera Bohlena. A tu niespodzianka, bo prawdziwym nazwiskiem Marka Aryana było… Henri Markarian.

Jego ormiańscy rodzice urodzili się w tureckiej Malatii, on sam przyszedł na świat już we Francji, ale prawdziwą karierę zrobił w sąsiedniej Belgii, gdzie w nadmorskiej miejscowości Knokke-le-Zoute jedna z jego sióstr prowadziła klub nocny. Henri Markarian początkowo występował pod własnym nazwiskiem, potem zdecydował się na sprytny zabieg marketingowy, wszak Marc Aryan to niemal coś takiego jak, nie przymierzając, Wojciech Owski w przypadku piszącego te słowa.
Pierwszym wielkim przebojem artysty była piosenka „Katy”. To był przełom 1964 i 1965 r. Na świecie zaczynali właśnie królować Rolling Stonesi, w Stanach Zjednoczonych dużą popularnością cieszył się soul. A w Belgii rządził Marc Aryan. „Katy” doszła do pierwszego miejsca belgijskich list przebojów. Podobnie było z „Volage Volage”, „Un Petit Slow” czy innymi piosenkami z kobiecymi imionami w tytule: „Angeliną” i „Giorginą”. Artysta odbył wielkie tournée po Syrii, Libanie, innych krajach Bliskiego Wschodu, Europie Wschodniej (koncert w Moskwie zgromadził prawdziwe tłumy fanów, jeszcze lepiej było w Erywaniu), Ameryce Południowej i Kanadzie. Za sprawą swojego przeboju „Istanbul” (utwór ten zamieszczam na dole wpisu) odwiedził także Turcję. Tam urodzili się jego rodzice, choć jak wiadomo, relacje pomiędzy Turkami i Ormianami zawsze były napięte. Ale nie w tym przypadku, bo publiczność nad Bosforem pokochała Aryana, a wspomniany wcześniej Fecri Ebcioğlu pomógł piosenkarzowi przy tworzeniu tureckich wersji jego przebojów. I rzeczywiście, „Dünya Dönüyor” (nowa wersja „Volage Volage”) stała się w Turcji hitem, podobnie jak utwór „Kalbin Yok Mu?”.

Marc Aryan posiadał prężnie działające studio nagraniowe Markal, nazwane później Katy, gdzie gościli m.in. Adamo, Julio Iglesias czy Francuz Michel Fugain. Anthony Quinn nagrał w studiu Katy piosenkę „I Love You” (nagroda Grammy), zaś wokalista soulowy Marvin Gaye całą płytę „Midnight Love” (2 statuetki Grammy), z przebojem „Sexual Healing”.
W 1979 r. 53-letni Aryan poznał miłość swego życia, Marianne Bouriez. W 1984 r. para się pobrała. Niestety, 15 miesięcy później artysta zmarł na zawał. Miał 59 lat.
Rodzice Marka Aryana, podobnie jak w przypadku rodziców Charlesa Aznavoura, widzieli przyszłość syna w branży restauracyjnej. Państwo Markarian prowadzili w Valence, we Francji, bar z jedzeniem bliskowschodnim. 18-letni Henri, tak jak i Charles Aznavour, wybierając szołbiznes poszedł inną drogą. Obaj osiągnęli sukces, choć w Polsce znany jest jedynie Aznavour, a szkoda.


Marc Aryan
(orm. Մարկ Արյան)

Prawdziwe nazwisko: Henri Markarian (orm. Անրի Մարկարյան)
Ur. 14.09.1926 r. – Valence, Drôme, Francja.
Zm. 30.09.1985 r. – Ohain, Walonia, Belgia.
Żona: Marianne Bouriez (09.06.1984-30.09.1985, jego śmierć).
Wybrane płyty: „Katy” (1965), „Un Petit Slow” (1968), „Les Plages D’or” (1972), „Opération A Coeur Ouvert” (1977), „Confidences Sur Douze Notes” (1978)
Ważniejsze utwory: „Katy” (1964), „Giorgina” (1964), „Angelina” (1966), „Yerevan” (1966), „Istanbul” (1966).

Dodaj komentarz