Jest rok 2004. Stacja BBC Radio 3 przyznaje kolejne nagrody w dziedzinie world music. 10 kategorii, w tym sześć najważniejszych: dla najlepszych wykonawców z Afryki, Azji, obu Ameryk, Europy, Bliskiego Wschodu oraz dla Newcomera (nowego artysty). Jeśli chodzi o Afrykę wygrywa senegalski duet raperów Daara J, w pokonanym polu zostawiając trzy wielkie diwy: Cesárię Évorę i dwie Malijki: Oumou Sangaré oraz Rokię Traoré. Najlepsza w Azji okazała się pochodząca z Uzbekistanu Sevara Nazarkhan. W obu Amerykach wygrał znany z występów w Buena Vista Social Club wokalista kubański Ibrahim Ferrer. W Europie triumfował dziewięcioosobowy zespół z Katalonii Ojos de Brujo, natomiast na Bliskim Wschodzie dość niespodziewanie Irakijczyk Kazim Djabbar as-Samarai, znany jako Kazim al-Saher. W kategorii Nowy Artysta nominowani byli wyżej wspomniani Ojos de Brujo i Sevara Nazarkhan oraz Brazylijka Cibelle i… grupa z Polski – Warsaw Village Band, w Polsce znana jako Kapela ze Wsi Warszawa (w skrócie KzWW). Ku zaskoczeniu wielu obserwatorów wygrali Polacy! Był to pierwszy sukces jakiegokolwiek wykonawcy z Polski, jeśli chodzi o scenę world music. Choć nagroda Radia BBC była dla najlepszego nowego wykonawcy, to Kapela ze Wsi Warszawa miała już na koncie 2 nagrane płyty. W 1998 r. ukazał się ich debiutancki album „HopSaSa”. 2 lata później zespół wyruszył w trasę koncertową po Europie, zbierając za swoje występy liczne pochwały. Niemiecki magazyn branżowy „Folk World” uznał występ KzWW podczas Tanz & Folk Fest Rudolstadt w Turyngii za drugi najlepszy koncert folkowy roku 2000. Rok później na rynku wydawniczym ukazała się druga płyta grupy – „Wiosna ludu”, znana też z anglojęzycznego tytułu „People’s Spring”, za którą Kapela dostała Grand Prix na organizowanym przez Europejską Unię Nadawców festiwalu International Competition of Folk Music Recordings w 2003 r.
Jednak to właśnie nagroda Radia BBC była czymś w rodzaju klucza otwierającego drzwi do wielkiej kariery na światowej scenie muzyki folkowej. Trzeba dodać, że w momencie triumfu dwie najbardziej charyzmatyczne postaci zespołu, czyli Maja Kleszcz (śpiew, wiolonczela) oraz Wojtek Krzak (skrzypce, lira korbowa, gitara) mieli odpowiednio 19 i 24 lata, byli więc bardzo młodzi, a jak na world music to bardzo, bardzo młodzi. I może właśnie ten młody wiek, ta czystość umysłu, powodowała to, że KzWW tworzyła coś, czego do tej pory nie było – Łączyła tradycyjną polską muzykę folkową z nowymi brzmieniami i elektroniką. 25. października 2004 r. nakładem niemieckiej wytwórni Jaro Medien ukazała się płyta „Wykorzenienie/Uprooting”. Album wydany został także w Polsce, Austrii, Francji, Hiszpanii, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych oraz w Japonii. To właśnie z tego krążka pochodzi utwór „Mateusz”. To stara mazowiecka przyśpiewka zinterpretowana na nowo, a jednak ciągle z użyciem tradycyjnych instrumentów, takich jak wykonana z brzozy lub olchy fidel płocka, na której grała kolejna członkini zespołu Sylwia Świątkowska. Ów „Mateusz” poraził mnie, w pozytywnym znaczeniu tego słowa, w czasie koncertu Kapeli ze Wsi Warszawy w TR Warszawa, kiedy na początku lutego 2008 r. zespół występił jako support gwinejskiej kapeli korzystów Ba Cissoko. Powiem szczerze, że przyszedłem wówczas do TR tylko dlatego, że mieli występować Gwinejczycy, a bilety były w bardzo rozsądnej cenie (35zł, pamiętam jak dziś). I tym większe było moje zaskoczenie koncertem KzWW. Siedziałem urzeczony dziwiąc się, że polski folk może być tak dobrze zaprezentowany. Wreszcie nie była to góralszczyzna ani discopolowe podrygi. Ba Cissoko też dali z siebie wszystko, niemniej to koncert Kapeli pozostał mi w pamięci.
Ogólnie lata 2005-2012 to najlepszy okres w historii Kapeli. Dwie bardzo dobrze przyjęte, zwłaszcza na zachodzie Europy, płyty („Wymixowanie/Upmixing” i „Infinity”). Trzy Fryderyki: Album Roku Etno/Folk 2005, Album Roku Folk/Muzyka Świata 2009, Album Roku Folk/Muzyka Świata 2010). Dwie nagrody miesięcznika „Machina” 2007 (Najlepszy Zespół oraz Sukces na Świecie), nagroda amerykańskiego portalu PopMatters dla najlepszej płyty world music za „Infinity”. Wszystko szło w dobrym kierunku.
I nagle zaskakująca, przynajmniej dla fanów zespołu, wiadomość: Maja Kleszcz i Wojtek Krzak odchodzą z Kapeli. Szósta płyta zespołu, krążek zatytułowany „NORD”, nagrany został bez tych, dzięki którym muzyka zespołu była tak charakterystyczna i jedyna w swoim rodzaju. Nie żeby „NORD” był słaby. Album ten zdobył sporo nagród, m.in. Nagrodę Niemieckiej Krytyki Fonograficznej oraz Wirtualne Gęśle 2012, ale pewien etap twórczość KzWW bezpowrotnie się skończył.
W 2015 r. Kapela ze Wsi Warszawa nagrała kolejną płytę. Na nagrodzonym Fryderykiem krążku „Święto Słońca” zaroiło się od gości. Śpiewem wspomagała grupę galicyjska pieśniarka folkowa Mercedes Peón, z którą KzWW spotkała się w czasie Ethno Port Poznań 2013. W dwóch utworach na kemanczach (kurdyjskie skrzypce) zagrał Kayhan Kalhor, Irańczyk pochodzenia kurdyjskiego, zaś w nagraniu „Na Sobótce była”, do którego powstał również interesujący teledysk, wystąpili Ustad Liaquat Ali Khan oraz dwóch członków formacji Dhoad Gypsies of Rajasthan: Sanjay Khan i Amrat Hussain.
Wreszcie nadszedł koniec września i czas na koncert Kapeli ze Wsi Warszawa w czasie 13. Festiwalu Skrzyżowanie Kultur. Występ ten mocno podzielił oglądających. Części zgromadzonych bardzo podobał się pomysł, by do udziału na scenie zaprosić kilkunastu artystów ludowych z rejonu Mazowsza, m.in. mistrza gry na ligawce, Eugeniusza Szymaniaka z Dzierzb czy skrzypka Stefana Nowaczka z miejscowości Powiśle Maciejowickie. Innych widzów, w tym także piszącego te słowa, przeraziła jednak długość samego przedstawienia oraz brak „kompatybilności” między artystami ludowymi a Kapelą. Czy Wojtek Krzak i Maja Kleszcz uratowaliby sytuację? Wg mnie koncertu by nie skrócili, ale daliby radę połączyć brzmienia naturszczyków z grą profesjonalistów.
Dokąd zmierza zespół, który pierwotnie nazywał się Kapela ze Wsi (obecna nazwa powstała na samym początku istnienia grupy, gdy podczas Mikołajek Folkowych ’98 w Lublinie konferansjer przejęzyczył się i po wymienieniu nazwy bandu od razu dodał słowo „Warszawa” – tak już zostało)? Czy kolejne nagrania KzWW utrzymają wysoki poziom, do jakiego przyzwyczaił nas zespół? Czy możliwy będzie powrót Krzaka i Kleszcz? Na te pytania trudno znaleźć dziś odpowiedź. Pożyjemy, zobaczymy. A tymczasem posłuchajmy sobie „Mateusza”, nagrania z 2005 r.
Kapela ze Wsi Warszawa (ang. Warsaw Village Band)
Obecni skład zespołu: Mariusz „Activator Mario Dziurex” Dziurawiec (ur. 1970 r. – Wrocław, Polska), Miłosz Gawryłkiewicz, Piotr Gliński, Paweł Mazurczak, Magdalena Sobczak-Kotnarowska (ur. 1978 r. – Świdnik, woj. lubelskie, Polska), Sylwia Świątkowska, Maciej Szajkowski (ur. 1975 r. – Warszawa, Polska), Ewa Wałecka.
Byli członkowie: Wiktoria „Wika” Długosz, Anna Jakubowska, Robert Jaworski (ur. 03.05.1975 r. – Turek, woj, sieradzkie, Polska), Maja Kleszcz (ur. 13.07.1985 r. – Warszawa, Polska), Marcin Kozak, Wojciech Krzak (ur. 01.11.1980 r. – Kozienice, woj. kieleckie, Polska), Xenna Malec, Małgorzata Śmiech, Katarzyna Szurman.
Wybrane płyty: „HopSaSa” (1998), „Wiosna ludu/People’s Spring” (2001), „Wykorzenienie/Uprooting” (2004), „Wymixowanie/Upmixing” (2008), „Infinity” (2008).
Ważniejsze utwory: „Mateusz” (2005), „W boru kalinka” (2005), „Serce” (2009), „Midsummer Rain Song” z Mercedes Peón (2015), „Na Sobótce była” z Ustadem Liaquatem Alim Khanem, Sanjayem Khanem i Amratem Hussainem (2015).
Strona internetowa: www.kzww.pl
