ggy325. lipca tego roku w wieku 46 lat zmarł wokalista i multiinstrumentalista Geoffrey Gurrumul Yunupingu nazywany „The voice of indigenous Australians” („Głosem rdzennych Australijczyków„). Artysta od wielu lat cierpiał na niewydolność wątroby i nerek. O tym, jak ważna dla Australii była to postać niech świadczy fakt, że pośmiertny hołd złożyli mu Peter Garrett (lider formacji Midnight Oil oraz były minister dziedzictwa narodowego i sztuki), prof. Anna Reid z Konserwatorium Muzycznego w Sydney oraz premier kraju, Malcolm Turnbull.
Artysta, śpiewający później w językach gälpu, gumatj, djambarrpuynu (wszystkie należą do grupy językowej yolŋu) oraz po angielsku, urodził się na wyspie Echo leżącej blisko półwyspu Ziemia Arnhema. Ok. 95% mieszkańców wyspy Echo to rdzenni Australijczycy, zwani kiedyś dość pogardliwie Aborygenami, a dziś Indigenous Australians. Rdzennymi Australijczykami byli też rodzice Geoffreya Gurrumula (pierwsze imię chrześcijańskie, drugie tradycyjne). Matka, Daisy Ganyinurra, należała do narodu Gälpu, ojciec, Terry Nyambi do Gumatjów.

Geoffrey Gurrumul urodził się niewidomy. Nigdy nie nauczył się alfabetu Braille’a, tak samo jak nigdy nie korzystał ze specjalnej laski dla niewidzących albo z pomocy odpowiednio wyszkolonego psa. Niemniej już w wieku 4 lat nauczył się grać na dziecięcym pianinku, a niedługo potem na prawdziwej gitarze. Nastoletni Geoffrey dołączył do najbardziej znanego australijskiego zespołu muzycznego złożonego z rdzennych mieszkańców – Yothu Yindi (w wolnym tłumaczeniu „dziecko i matka”). Miał wtedy zaledwie 15 lat. Trzeba dodać, że nie był tam jedyną osobą mającą na nazwisko Yunupingu – z ośmiu innych artystów o tym nazwisku najbardziej w Yothu Yindi znani byli Galarrwuy Yunupingu (ur. 1948) oraz lider formacji Mandawuy Djarrtjuntjun Yunupingu (1956-2013). Zespół Yothu Yindi zapisał się w historii światowej muzyki rozrywkowej jako jedna z najbardziej rozpoznawalnych grup z Antypodów, obok INXS i Midnight Oil. Przez 15 lat nagrali jedynie 6 płyt studyjnych, ale każda z nich była wydarzeniem muzycznym. Jednak końcówka pierwszego dziesięciolecia XXI w. była również schyłkiem kariery formacji z Ziemii Arnhema. Niektórych członków grupy zatrzymywała policja, inni, jak np. lider Mandawuy Yunupingu, wpadli w szpony nałogu alkoholowego. Kończył się pewien etap.

W 2008 r. Gurrumul postanowił opuścić Yothu Yindi i skupić się na karierze solowej. I był to strzał w dziesiątkę. Debiutancka płyta niewidomego artysty, zatytułowana po prostu „Gurrumul” osiągnęła sukces (zdobyte 2 nagrody ARIA), a głos Geoffreya krytycy nazywali „transcendental beauty”. Fanami Gurrumula stały się takie tuzy muzyki pop jak Elton John, Sting czy Islandka Björk. Sam wokalista dalej pozostał skromnym, bardzo nieśmiałym człowiekiem. Właśnie takiego uchwycił go na swym płótnie artysta malarz z Nowej Południowej Walii, Guy Maestri, który za ten obraz otrzymał Nagrodę im. Archibalda – najwyższe australijskie wyróżnienie w dziedzinie sztuki.
3 lata po wydaniu płyty „Gurrumul” światło dzienne ujrzał krążek „Rrakala”. Również i ten album bardzo dobrze ocenili zarówno krytycy muzyczni, jak i słuchacze. „Rrakala” zdobyła nagrodę Australian Independent Record (AIR) w kategorii Najlepsza Płyta Blues lub z Muzyką Korzeni. Zaś singiel „Bayini”, który zamieszczam na dole wpisu, dotarł jako pierwsze nagranie rdzennego Australijczyka do krajowego zestawiania top 5 singli. Delta Goodrem, znana biała australijska piosenkarka i aktorka, która w 2013 r. zaśpiewała „Bayini” w programie „The Voice of Australia” tak powiedziała o tym utworze: „Ludność Yolŋu jest głęboko filozoficzną społecznością. Słowa utworu mówią o wielu rodzinach siedzących nad morzem, wsłuchujących się w szum fal i kontemplujących”.
Mimo chorych nerek i wątroby Gurrumul Yunupingu ani na trochę nie zwolnił w ostatnich latach. Na rynku ukazały się dwie kolejne płyty, w tym jedna będąca zapisem koncertu danego razem z Sydney Symphony Orchestra. Z kolei nagrany dwa lata temu krążek „The Gospel Album” zdobył kolejną nagrodę ARIA.
Dalszą karierę Geoffreya Gurrumula Yunupingu, skromnego, nieśmiałego wokalisty i muzyka z wyspy Echo przerwała śmierć. Tak, jak wielu jego rodaków, G. Yunupingu odszedł w kwiecie wieku. Na szczęście została jego muzyka.

Geoffrey Gurrumul Yunupingu
Znany także jako: Dr G. Yunupingu
Ur. 22.01.1971 r. – Galiwin’ku, Terytorium Północne, Australia.
Zm. 25.07.2017 r. – Tiwi, Terytorium Północne, Australia.
Wydane płyty: „Gurrumul” (2008), „Live in Darwin, Australia” (2010), „Rrakala” (2011), „His Life and Music” z Sydney Symphony Orchestra (2013), „The Gospel Album” (2015).
Ważniejsze utwory: „Bapa” (2008), „Gurrumul History (I Was Born Blind)” (2009), „Bayini” (2011), „Gopuru” (2011), ” A Baru In New York” z Yolanda Be Cool (2013).
Strona internetowa: www.gurrumul.com

Dodaj komentarz