Współczesna muzyka arabska ma dwie królowe, jedną już nieżyjącą, i drugą panującą aktualnie. Ta pierwsza to Egipcjanka Fatima Ibrahim, znana jako Umm Kulsum. Druga nazywa się Nouhad Wadi Haddad, ale cały świat kojarzy ją pod imieniem Fairuz.
Fairuz, czyli Nouhad, urodziła się w chrześcijańskiej dzielnicy Bejrutu. To, że była to dzielnica chrześcijan wcale nie oznaczało, że wszyscy libańscy chrześcijanie wyznają to samo. Przykładowo, Nouhad była maronitką, natomiast po to, by wziąć ślub ze swoim producentem, jednym ze słynnych braci Rahbani, Assim, zmieniła wyznanie na prawosławne. Nie miała wtedy jeszcze 20 lat. Ale wspaniały głos Nouhad dostrzeżono znacznie wcześniej. Podczas szkolnych wycieczek to właśnie małą pannę Haddad proszono o śpiewanie. Dziewczynkę dostrzegł sam Mohammad Flayfel, uznany już wtedy kompozytor (to właśnie Flayfel jest twórcą muzyki do trzech hymnów narodowych: Syrii, Iraku i Palestyny). Dzięki namowom Flayfela udało się przekonać ojca Nouhad, Wadiego Haddada, by jego córka skończyła Libańskie Konserwatorium Muzyczne w Bejrucie.
Debiut utalentowanego dziewczęcia nastąpił na falach Radia Bejrut. Fairuz, wówczas ciągle jeszcze jako Nouhad, występowała tam w chórkach. Krótko później dziewczyna przyjęła swój sceniczny pseudonim – Fairuz, czyli turkus.
Punktem zwrotnym w karierze libańskiej chrześcijanki było poznanie braci Rahbani, Assiego i młodszego o 2 lata Mansoura. To właśnie oni byli twórcami większości jej piosenek. Już pierwsza płyta – „Itab” z 1952 r. uczyniła nastoletnią wokalistkę osobą znaną i rozpoznawaną. Jej styl śpiewania określało się, i określa nadal, jako połączenie melancholii z greckim słowem hieratus (kapłański, uświęcony). Sama Fairuz w wielu wywiadach mówiła, że śpiewa w taki sam sposób, jakby się modliła, i rzeczywiście coś w tym jest.
W 1957 r. Fairuz po raz pierwszy wystąpiła przed ogromną publicznością. Było to podczas święta kultury, jakim jest coroczny Festiwal w Baalbek (starożytne Heliopolis). Bejrutka na tyle spodobała się widowni, że zapraszano ją potem corocznie przez kolejne 13 lat!).
W latach 60. XX w. Fairuz okrzyknięto „Pierwszą damą muzyki libańskiej”, i nie zmienił tego nawet drobny incydent, gdy Radio Bejrut na pół roku zablokowało puszczanie utworów piosenkarki, za to, że zaśpiewała ona na prywatnym koncercie dla prezydenta Algierii, socjalisty Houariego Boumediene’a.
W 1971 r. Fairuz wystąpiła na bardzo dobrze przyjętych przez krytyków muzycznych i publiczność koncertach w Stanach Zjednoczonych, przez co jej sława wyszła poza kraje arabskie. Cztery lata później artystka wzięła udział we francuskim programie muzycznym „Numero 1”, śpiewając swój wielki hit „Habbaytak Bissayf” („Kocham cię latem”). Był to występ dedykowany słynnej wokalistce francuskiej Mireille Mathieu.
Kolejne koncerty w Europie (zwłaszcza we Francji) oraz w krajach Zatoki Perskiej jeszcze zwiększyły liczbę fanów piosenkarki. Niestety, sytuacja w samym Libanie nie była zbyt ciekawa, do 1990 r. szalała tam wojna domowa, która pochłonęła ćwierć miliona ofiar. Nic dziwnego, że Fairuz częściej wtedy przebywała w Europie, oczywiście stale występując. Do Baalbek, na słynny festiwal, powróciła dopiero po 25 latach od ostatniej wizyty.
Za kilka dni Fairuz będzie obchodzić 81. urodziny. Ciągle śpiewa, choć z racji wieku koncertuje sporadycznie (ostatnią płytę, 99 album w swojej karierze, wydała 6 lat temu). Fairuz nagrała ok. 1500 utworów, nigdy nie schodząc poniżej pewnego poziomu artystycznego (ilość nie krzywdziła jakości). To bezsprzecznie jedna z najlepszych wokalistek w historii muzyki. Wypada jedynie żałować, że w Polsce Pani Turkus jest niemal nieznana. Zbliżają się jednak Święta Bożego Narodzenia. Może zamiast, jak co roku puszczać stare suchary, wykonywane przez grupę Wham, Mariah Carey czy naszą Natalkę Kukulską warto zapoznać się z piosenkami Fairuz nagranymi specjalnie z okazji Gwiazdki, w tym z jednym z najpiękniejszych utworów świątecznych, jakie znam – „Talj, Talj” (nagranie to zamieszczam na dole wpisu).
Fairuz (arab. فيروز)
Inne zapisy pseudonimu: Fairouz, Feyrouz, Fayrouz.
Prawdziwe nazwisko: Nouhad Wadi Haddad
Ur. 20.11.1935 r. – Bejrut, Liban Francuski (obecnie Liban).
Mąż: Assi Rahnani (21.01.1955-21.06.1986, jego śmierć), 4 dzieci: 2 córki: Layal i Rima oraz 2 synów: Ziad (ur. 1956) i Hali.
Wybrane płyty: „Itab” (1952), „Yaish, Yaish” (1970), „Mais ar-Rim” (1975), „Fayrouz at the Olympia” (1979), „Eh Fi Amal” (2010).
Ważniejsze utwory: „Habbaytak Bissayf” (1970), „Sa’altaq Habibi” (1974), „Talj Talj” (1974), „Kifak Inta” (1995), „Kissa Sighari Qitir” (2010).
Strona internetowa: www.fairouz.com