es1Kilkanaście dni temu obchodziła 80. urodziny. W swoim kraju określana jest jako Tina Turner Brasileira (brazylijska Tina Turner). W 1999 r. Radio BBC wybrało ją Najlepszym Artystą Tysiąclecia w Brazylii. Mowa o Elzie Soares, która w naszym kraju kojarzona jest głównie jako żona piłkarza Garrinchy.

Elza da Conceição Soares przyszła na świat w Moça Bonita, jednej z faweli Rio de Janeiro. Jej dzieciństwo było beztroskie (choć biedne, w domu się nie przelewało), lecz niestety bardzo krótkie. Gdy Elza miała 12 lat jej ojciec, Gomes Soares, wydał ją za mąż. 9 lat później 21-letnia dziewczyna była już wdową z… piątką dzieci! Mimo ciężkich warunków życia śpiew towarzyszył Elzie cały czas, w czym niemałą rolę odgrywała muzyczna pasja jej ojca – po pracy w fabryce i w dni wolne grywał on na gitarze. 13-letnia Elza wystąpiła w audycji radiowej u boku samego Ary’ego Barroso, słynnego wówczas kompozytora i pianisty brazylijskiego. Soares wiedziała jednak, że bardzo ciężko będzie zrobić karierę piosenkarską, na chleb zarabiała pracując w pobliskiej fabryce mydła. Jednak po śmierci męża postawiła wszystko na jedną kartę, skutkiem czego w 1960 r. ukazała się pierwsza płyta Elzy – „Se Acaso Você Chegasse”. Zarówno ten album, jak i kilka kolejnych trafiły w gusta słuchaczy, zaś sama Soares stała się gwiazdą samba novy, czyli połączenia samby z bossa novą. Do jej największych przebojów należały takie utwory jak: „Boato” (1961), „Cadeira Vazia” (1961), „Só Danço Samba” (1963), „Mulata Assanhada” (1965) czy „Aquarela Brasileira” (1974).
Po nagraniu swojej drugiej płyty długogrającej „A Bossa Negra” Elza Soares w 1962 r. pojechała do Chile, by reprezentować swój kraj podczas otwarcia Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej. Brazylijczycy, w których kadrze występowali wtedy tacy magicy futbolu jak Pelé, Vavá, Amarlido czy Mario Zagallo, wygrali ów turniej, pokonując w finale Czechosłowację. Natomiast Elza spotkała wówczas w Santiago de Chile samego Louisa Armstronga. Dodać należy, że były to czasy, gdy Satchmo był w Brazylii bardzo lubiany i słuchany, i to nie tylko przez ludność pochodzenia afrykańskiego. Było to więc spotkanie, które musiało odbić się na późniejszej twórczości piosenkarki. I się odbiło. W latach 1967-1970 Elza nagrała 3 płyty dla największej brazylijskiej wytwórni płytowej – Odeon, partnerował jej ówczesny El Rei do Ritmo (król rytmu) muzyki brazylijskiej, Miltinho (Milton Santos de Almeida), zaś muzyka utrzymana była w popularnym wtedy stylu potpourri.

Końcówka lat 60. XX w. mocno zaznaczyła się w życiu artystki. Najpierw poznała słynnego piłkarza, Manuela Francisca dos Santosa, czyli wspomnianego wyżej Garrinchę, z którym przeżyła później w związku małżeńskim 14 lat. Potem, niespełna rok później, w wypadku samochodowym zginęła matka Królowej Samba Negry. Co do samej znajomości z Garrinchą, to początki nie były łatwe. Co prawda para szybko zakochała się w sobie, ale Garrincha, idol całej Brazylii, był wówczas formalnie mężem Nair Marques, z którą miał aż osiem córek. Fani piłkarza nie godzili się na ten związek, czemu dawali dowód obrzucając dom Elzy zgniłymi pomidorami oraz jajkami. Zresztą znajomi samego Garrinchy nigdy nie zaakceptowali jego nowej żony. Garrincha, ojciec ośmiu córek, bardzo pragnął mieć syna. W 1976 r. jego pragnienie się ziściło – Elza urodziła ich wspólne dziecko. Radość z udanego życia prywatnego nie była jednak długa. Garrincha, nałogowy alkoholik, zmarł na marskość wątroby w wieku 49 lat. Syn Garrinchy i Elzy utopił się w wieku 9 lat w rzece Imbariê. Soares była wtedy w trasie koncertowej po świecie (Europa, Stany Zjednoczone, Azja). Zresztą lata 70. i 80. to wzmożony okres koncertowy królowej czarnej samby. Przy czym, przy całej masie zmartwień i kłopotów osobistych Elza Soares nigdy nie pokazywała na zewnątrz smutku. Wychodząc na scenę, niemal zawsze uśmiechała się i zdawała się być radosna.
Pseudonim Tina Turner Brasileira nie wziął się znikąd. Elza Soares, zupełnie jak prawdziwa pani Turner, nie zważała na wiek, ciągle nagrywając dobrze odbierane przez słuchaczy i krytyków płyty oraz pokazując na scenie, że kobiety w wieku 65+ niekoniecznie muszą ubierać się od stóp do głów.

W 1999 r. artystkę z Rio de Janeiro wybrano Najlepszym Wykonawcą Brazylii Stulecia. 3 lata później album Elzy „Do Cóccix Até O Pescoço” nominowano do Nagrody Grammy. W 2004 r. światło dzienne ujrzała najlepsza moim zdaniem piosenka pani Soares – „Rio de Janeiro”. Był to jednocześnie hołd oddany miastu rodzinnemu. Zresztą 12 lat później Elza Soares była jedną z artystek uczestniczących w otwarciu Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro. W tym samym 2016 r. wyszła ostatnia jak dotąd płyta Elzy – „A Mulher do Fim do Mundo” („Kobieta na końcu świata”), bardzo dobrze przyjęta zarówno przez fanów, jak i przez krytyków. Brazylijska Tina Turner wybiera się na emeryturę, z czego jej fani mogą się tylko cieszyć.
Jako ilustrację dzisiejszego wpisu wybrałem utwór Lição de Vida, pochodzący z płyty pod tym samym tytułem wydanej w 1975 r.

Elza Soares
Całe nazwisko: Elza da Conceição Soares
Ur. 23.06.1937 r. – Rio de Janeiro, Brazylia
Dwukrotnie zamężna: 1. Lourdes Antônio „Alaúrdes” Soares (1949-1958, jego śmierć), 5 dzieci: 2 córki: Dilma i Sara oraz 3 synów: João Carlos (ur. 1950), Gerson i Gilson (ur. 1956); 2. Manuel Francisco dos Santos „Garrincha” (1968-1982, separacja), syn Manuel Francisco „Garrinchinha” (ur. 1976).
Wybrane płyty: „Se Acaso Você Chegasse” (1960), „A Bossa Negra” (1961), „Elza, Miltinho e Samba” z Miltinho (1967), „Lição de Vida” (1975), „Do Cóccix Até O Pescoço” (2002).
Ważniejsze utwory: „Se Acaso Você Chegasse” (1960), „Cadeira Vazia” (1961), „Só Danço Samba” (1963), „Mulata Assanhada” (1965) and „Aquarela Brasileira” (1974).
Oficjalna strona na FB: https://pt-br.facebook.com/elzasoaresoficial

Dodaj komentarz