Zmiana ustrojowa w Polsce, jeśli chodzi o muzykę, przyniosła nam kasety magnetofonowe sprzedawane z łóżek polowych niemal na każdym większym bazarze. Z czasem kasety zostały zastąpione przez równie pirackie płyty CD, ale nim to się stało, mieliśmy jeszcze jeden „powiew Zachodu”. Oto w centrach dużych miast pojawili się… Indianie. Prawdziwi Ajmara i Keczua z Peru i Boliwii. Pojawili się i nie znikali, albowiem przystrojeni w kolorowe stroje przedstawiali przechodniom muzykę z And. Nie wiem jak w innych miastach, ale w Warszawie ludzie byli zachwyceni, przynajmniej na początku. Oprócz posłuchania muzyki i śpiewu można było także nabyć kasetę audio artystów, z czego piszący te słowa kilkukrotnie korzystał. Oczywiście dziś nazwy Bolivianita, Los Rupay czy Pachakuti niewiele mówią, bo i nie były to znane w świecie, czy choćby w Europie grupy. Ale wtedy… no właśnie, wtedy nie było jeszcze Internetu, każdy egzotyczny przybysz wydawał się być największą gwiazdą muzyczną w swoim regionie. Oczywiście była to bujda, ale o tym dowiedziałem się kilka lat później.
Mniej więcej w tym czasie podlewając rośliny u sąsiadów, którzy jak co roku wyjechali na zagraniczne wakacje, w kącie regału zauważyłem dwie niepozorne kasety audio z napisami na boku „Bolivia Manta„. Miałem już kasetę Bolivianita, więc naiwnie pomyślałem, że Bolivia Manta to jacyś ubodzy krewni, ich w końcu w Warszawie nie widziałem.
Myliłem się, albowiem Bolivia Manta (BM) byli wówczas jednym z dwóch, obok Los Kjarkas, najbardziej znanych zespołów boliwijskich na świecie. Tyle że Los Kjarkas działali w kraju, natomiast BM założono pod koniec lat 70. XX w. we Francji. Dokładnie zrobili to bracia Carlos i Julio Arguedas. Słowo „manta” oznacza po hiszpańsku koc, kapę, a wiadomo, jak kolorowe tkaniny występują u ludności andyjskiej.
Pierwszą płytę, „Sartañani”, grupa wydała w 1978 r., prawdziwy sukces przyniósł im jednak album „Pak’cha” z 1985 r., którego i ja mogłem posłuchać na owej kasecie audio podpiwniczonej sąsiadom (dla jasności, pożyczyłem kasetę, zgrałem na czystą i oddałem). Ale nie znaczy to, że przed 1985 r. nikt Bolivii Manty nie znał, oto bowiem w 1982 r. w Polsce założone zostało trio o nazwie Varsovia Manta! Drugi człon nazwy budzi nieprzypadkowe skojarzenia z BM. Mało tego, na 10-lecie istnienia polskiej grupy grającej muzykę andyjską w warszawskiej Sali Kongresowej odbył się wspólny koncert Varsovii Manty i Bolivii Manty, a wszystko to w ramach IV Festiwalu Kultury Latynoamerykańskiej, połączonego z hucznymi obchodami 500. rocznicy odkrycia Ameryki. Tak o tym wydarzeniu po latach mówił Marek Kaim z Varsovii Manty: „Najważniejszy mój koncert i festiwal nie mieści się w przedziale czasowym, bo to 1992 i Festiwal Kultury Latynoamerykańskiej w Warszawie na 500-lecie podboju Ameryki. Z perspektywy mojego długiego już dzięki Bogu życia, anegdotycznego smaczku dodaje fakt, że byłem wtedy w trakcie chemioterapii, z wenflonem w ręku, z pomocą Wojtka Ossowskiego współprowadziłem i grałem w Kongresowej najważniejszy koncert w życiu obok najważniejszego wówczas dla mnie zespołu Bolivia Manta„.
Wracając do samej grupy Boliwijczyków to za album „Pak’cha” otrzymali we Francji złotą płytę (Laser d’or), jednak już i poprzedni krążek, „Wiñayataqui”, doceniony został przez krytyków (Grand Prix Académie Charles Cros).
Czy we Francji członkowie BM, aby spopularyzować swą muzykę, występowali na ulicy tak, jak u nas np. Bolivianita czy Los Rupuy? Tego nie wiem, ale raczej nie, nie było takiej potrzeby, choć oczywiście pewności nie mam.
W 1995 r. ukazała się ostatnia jak do tej pory płyta Boliwijczyków, „Auki Pacha”, ja jednak na dole wpisu przedstawiam utwór zatytułowany „Pharilla Phallcha”, a pochodzący oczywiście z podpiwniczonej przeze mnie kasety „Pak’cha”, wydanej dziesięć lat wcześniej.
Bolivia Manta
Skład zespołu: Herve Admdric, Carlos Arguedas, Patrick Billot, Martine Buherme, Jean Casier, Ángel Jaime Corihuanca – ur. La Paz, Boliwia, Marie Sandra de Pieretti, Ernest-August Etienne, Phillppe Girard, Johnny Chambi Santos – ur. La Paz, Boliwia.
Byli członkowie: Guido Alcalá, Félix Capo, Betty Castro, Luis Chugar, Pablo Conde, Guillermo Contreras, Alejandro Cordova, Oscar Marcelo Corihuanca – ur. La Paz, Boliwia, Michael Evaristo, Willan Farinango, Noemy Flores, Leo Mamani, Helena Meininger, Evert Tito Quispe, Pablo Reynaga.
Wybrane płyty: „Sartañani” (1978), „Wiñayataqui” (1981), „Pak’cha” (1985), „Anata” (1986), „Auki Pacha” (1995).
Ważniejsze utwory: „Atahuallpa” (1978), „Machulas K’antu” (1981), „Pharilla Phallcha” (1985), „Cacharpaya De Moco Moco” (1986), „Golpes De La Vida” (1989).
Strona internetowa: www.facebook.com/BoliviaManta1
