„Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy”
Po raz pierwszy prezentowana publicznie korespondencja
Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza.
Niepublikowana dotąd korespondencja noblistki z jednym z najznakomitszych polskich prozaików to zapis wyjątkowej relacji, opowiadającej o codzienności z wielką miłością w tle. Niezwykła korespondencja właśnie trafia do księgarń.
O tym, że pisarzy łączyło coś niezwykłego, wiedzieli niemal wszyscy. Na czym opierał się ten niecodzienny związek – już w zasadzie nikt. O związku Szymborskiej i Filipowicza zwykło się mówić „wielkie uczucie”. Oni sami w tej sprawie głównie milczeli. Byli ze sobą 23 lata, ale nigdy się z tym nie obnosili. Nie mieszkali razem. Nigdy się nie pobrali. Wisława Szymborska i Kornel Filipowicz stworzyli dojrzały związek, oparty na całkowitym zrozumieniu, zaufaniu i dystansie do otaczającego ich świata.
Niechętnie analizowali własne uczucia, czego dowodem jest ich korespondencja. Chętniej zajmowali się w niej niewielkimi codziennymi kłopotami z aprowizacją niż miłosnymi wyznaniami. Barwnie opisywanym tłem dla ich miłości był okres PRL. Ówczesna rzeczywistość pozbawiona komórek i Internetu, z trudnym dostępem do telefonu pozwalała jedynie na częste listy. Od kwietnia 1966 do października 1985 zakochani pisali do siebie często niemal codziennie. Szczególnym momentem w ich korespondencji był rok 1968, w którym w polityce wrzało, a Szymborska z przyczyn zdrowotnych przebywała w sanatorium w Zakopanem. Czas tej rozłąki zaowocował nie tylko wyjątkową tęsknotą, ale także prawie setką listów. Co ciekawe, ich listy z tego czasu częściej poruszają temat codziennego, monotonnego sanatoryjnego życia niż gomułkowskiej rzeczywistości.
Drogi literatów połączyły się w 1966 roku, podobno w Dzień Kobiet. Miesiąc później już do siebie pisali. W jednym z pierwszych listów Szymborska otrzymała od Filipowicza namalowany na kartce niebieskim długopisem kwiat oraz zdjęcie ukochanych przez poetkę małp. Do swoich przesyłek lubili dołączać różne drobiazgi: liście kasztana, małą wstążeczkę czy zdjęcia i rysunki. W korespondencji literatów znaleźć można liczne kartki pocztowe pełne zabawnych i ironizujących wyklejanek Szymborskiej, listy pisane na pięknych papeteriach, ale i wyrwane z podręczników i starych encyklopedii strony, na których lubił pisywać Filipowicz
Tytułowe listy prowadzą do spraw codziennych, rzadziej uczuć i literatury. Trudno znaleźć w nich sentymentalne wyznania. O swoich uczuciach mówili wprost, z niezwykłą lekkością, czułością i dyskrecją, świetnie się przy tym bawiąc. Szymborska często dla żartu pisała z błędami ortograficznymi lub przyjmowała rolę arystokratki – hrabiny Heloizy Lanckorońskiej. Filipowicz wcielał się natomiast w postać hrabiego Tulczyńskiego. W ich korespondencji pojawiają się także postacie fikcyjne, pozwalające literatom na żartobliwe sceny zazdrości.
Nieczęsto bywa nam dane obcowanie z tak niezwykłymi i pięknymi ludźmi. Nieczęsto też możemy z tak bliskiej i nieoczywistej perspektywy spojrzeć na tamten bezpowrotnie miniony świat. – pisze we wstępie Tomasz Fiałkowski.
W książce „Najlepiej w życiu ma twój kot. Listy” znalazło się prawie 450 listów Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza. To całość zachowanej korespondencji pisarzy.
Książką ma swoją premierę 26.10.2016. Korespondencję literatów udostępniła Fundacja Wisławy Szymborskiej. Obecnie listy przechowywane są w archiwum Biblioteki Jagiellońskiej.
fot. z archiwum Fundacji Wisławy Szymborskiej, grafiki pochodzą z archiwów Biblioteki Jagiellońskiej.
